Buitenplaats Berg en Dal

Ligging

Amersfoort

Andere benaming

Ma Retraite

Geschiedenis

George Conrad Lange, Amsterdamse koopman en commissionair, kocht in 1819 een hooggelegen zandopduiking in het gebied ten noordwesten van Amersfoort. Hij bouwde er een landhuis met de naam Berg en Dal. In 1827 werd verkocht aan Frederik Hendrik Justus baron Van Utenhove (1777-1838). Hij koopt de boerderij Boezemberg en omliggende gronden. Hij laat een ongeveer vier hectare grote tuin aanleggen in Engelse landschapsstijl.

In 1835 laat Van Utenhove het buitenverblijf en de boerderij veilen. De tekst van de verkoopadvertentie luidt: “Het bijzonder aangenaam en allerschoonst gelegen buitenverblijf, genaamd Berg-en-Dal, of het Hoogje, hebbende een zeer fraai uitzigt over de rivier den Eem en over de Naarder- en Utrechtse straatwegen, bestaande in eene sedert weinige jaren geheel nieuw zeer net betimmerde en moderne heeren huizinge, voorzien van vier beneden- en vijf bovenkamers, allen behangen en meest alle van stookplaatsen voorzien; wijders een kabinetje, knechts- en meidenkamer, eene ruime keuken met pomp- en regenbakken en verdere gemakken, voorts een wijn- en provisiekelder, een afgesloten turfzolder en groote droogzolder, loopende over het geheele huis, mitsgaders in eene geheel nieuwe gebouwde gestucadoorde paardenstalling voor 4 of 6 paarden en ruim koetshuis, benevens eene werken houtloots en menagerie. En wijders een zeer groote en vruchtbare tuin, beplant met exquise vruchtboomen, vischvijvers, lanen en wandelboschen met opgaande boomen en verder houtgewas, te zamen groot in het geheel ongeveer 3 bunders, en 50 roeden”.

De koper is Charles Nepveu. Hij breidt het landgoed verder uit tot een omvang van 15 hectare. Na zijn overlijden in 1871 erft zijn enig kind, Jean Laurent baron Nepveu (1819-1903), de laatste telg van een oud geslacht en oud-kamerheer van achtereenvolgens koningin Anna-Paulowna, koning Willem III en koningin Wilhelmina. In 1881 verkoopt hij ongeveer de helft van de grond, waaronder het herenhuis en het park. Het huis wordt in 1915 afgebroken.

Jan Laurent gaat wonen op de oude boerenhoeve Boezemberg, dat hij omdoopt tot Ma Retraite. Na zijn overlijden in 1903 koopt de gemeente Amersfoort Ma Retraite op. Het woonhuis werd een jaar later verbouwd tot woning voor de directeur van de Gemeentereiniging. In 1926 wordt de hoeve gesloopt. Het koetshuis blijft nog een tijdje in gebruik als noodwoning voor behoeftige gezinnen.

Bewoners

  • 1819 – 1827 George Conrad Lange
  • 1827 – 1835 Frederik Hendrik Justus baron Van Utenhove
  • 1835 – 1871 Charles Nepveu
  • 1871 - 1881 Jean Laurent baron Nepveu
  • 1881 - 1915
  • 1903 – gemeente Amersfoort

Huidige doeleinden

  • Verdwenen

Bronverwijzing

Foto's © Albert Speelman 2023

@