Buitenplaats Cromwijck

Ligging

Maarssen-Dorp - Zandpad 42

Geschiedenis

Het stuk grond, dat Huydecoper koopt op de grens tussen Maarssen en Breukelen is 10 morgen groot. Op de noordelijke helft daarvan bouwt hij een steenoven/ticheloven. Op andere plaatsen langs de Vecht koopt hij grond op, zoals Gouden Hoef, waar later Goudestein gebouwd wordt. Hij graaft daar de klei af, die hij door zijn zuster Geertruit in de oven laat bakken tot stenen. Deze gebruikt hij vervolgens weer voor het bouwen van buitenplaatsen op de grond die hij gekocht heeft. Deze oven is door een belastingkwestie echter maar een kort leven beschoren. In 1637 wordt deze afgebroken en ervoor in de plaats komt ook hier een buitenplaats: Cromwijck.

In het begin hebben de Huydecopers niet zelf op het huis gewoond, maar werd verhuurd aan onder andere Hans Gerrits van Doom, juffrouw van Luffelen en Jan Geluck.

Een andere bewoner was Lucas Rotgans. Hij werd in 1645 in Amsterdam geboren en trad in 1672 in militaire dienst. In datzelfde jaar wordt het huis door de Franse troepen verwoest, maar al snel wordt er een nieuw huis gebouwd. Nadat de oorlog met Frankrijk achter de rug is, en Lucas geen kans meer kreeg om bevorderd te worden, gaat hij op Cromwijck wonen, om er zicht te wijden aan zijn studie van de Nederlandse Letteren. Hij maakte verschillende dichtwerken, waarvan 'Boerenkermis' uit 1708 de bekendste is. Hij stierf op 3 november 1710 op Cromwijck.

Op 15 maart 1934 brak er brand uit in het huis. De brand was ontstaan om een uur of negen in de schoorsteen, waarschijnlijk door roetafzetting. De brand greep snel om zich heen, doordat er op de zolderverdieping vele kussens met kapok lagen. Dit was voorraad van de naast Cromwijck gelegen kapokfabriek. Bovendien stond er ook nog een stormachtige wind. De eigenaar van de fabriek, de heer Duynstee, was ook de bewoner van het huis. De eigenaar had het meeste belang bij het voorbestaan van de fabriek en wilde daarom de restauratie zo goedkoop mogelijk uitvoeren. Hij vroeg toestemming om een plat zinken dak aan te brengen, wat echter door de Provinciale Utrechtsche Welstandcommissie werd afgekeurd, omdat men meende dat bij een buitenplaats geen eenvoudig plat dak pastte. De eigenaar had niet gewacht op het antwoord, maar was al begonnen met het aanbrengen van het platte dak. Ondanks de afkeurig werd het toch oogluikend toegestaan.

De huidige eigenaars, het echtpaar Van den Berg-van Valkenburg, heeft met veel inspanning de restauratie van het, sterk verwaarloosde pand, ter hand genomen. Ook het platte dak is inmiddels vervangen door een dak, dat overeenkomt met het dak dat Cromwijck bezat voor de brand.

Bewoners

  • 1608 - 1624 Jan Jacobs Bal (alias Huydecoper)
  • 1624 - 1668 Geertruyd Huydecoper
  • 1668 - 1680 Elisabeth Rotgans
  • 1680 - 1710 Lucas Rotgans
  • 1710 - Geertruyda Jacoba Rotgans
  • - 1730 Magdalene Jacoba de Sallengre
  • 1730 - 1744 Jan Elias Huydecoper
  • 1745 Sophia Huydecoper
  • 1745 - 1757 Nicolaas Paradijs
  • 1757 - Nicolaas Johan Bastert
  • - 1855 Nicolaas Bastert
  • 1855 - 1902 Jacob Nicolaas Bastert
  • 1904 Jan Daniël Bastert
  • 1904 - 1919 mr. W.B. Westermann
  • - Lichtenbelt
  • 1933 - 1945 A.P. Duynstee
  • 1945 - 1950 Kapokfabriek Wed. E. Parfumeur
  • 1950 - 1987 FAM Stofzuigerfabriek
  • 1987 - Gerrit Jozef van den Berg

Huidige doeleinden

  • Particuliere bewoning

Opengesteld

  • Niet toegankelijk

Bronverwijzing

  • - Historische Kring van Maarssen
  • - P. Terlouw, De Vecht een stroom van verhalen, 1972
  • - Plaatsen aan de Vecht en de Angstel, 1993

Foto's © Albert Speelman 2023

@