Buitenplaats Grooten Boomgaard

Ligging

Vlissingen

Andere benaming

(Grooten Bogargt)

Geschiedenis

De 'hoek' waarin de buitenplaats lag, stond bekend als Nissnblock omdat de grens van Vlissingen met Koudekerke hier een opvallende uitstulping had. De eerste vermelding is eind 16e eeuw in de belastingregisters van de Westwatering van Walcheren waarin 'Block waarin de hofstede en boomgaard van Jaqueline van Baerlant in staat...'vermeld staat. In 1610 bezat zij een hofstede en bezat veel land op Zuid-Beveland.

Daniël Cardon kocht in het tweede decennium van de 17e eeuw het geheel. Hij heeft er niet lang van kunnen genieten, want al in 1623 wordt zijn weduwe als eigenaresse vermeld. In 1675 blijkt Daniëls gelijknamige zoon de buitenplaats te hebben overgenomen van zijn moeder. Hij was jurist en voorts schepen en raad van Vlissingen. Hij was getrouwd met Johanna Muisson en kocht in 1676 nog een hofstede in West-Souburg. Deze bevond zich ter hoogte van de huidige woonwijk Westerzicht, vlijkbij het verdwenen kasteel Aldegonde.

Eind 17e of begin 18e eeuw werd Johan van Pere eigenaar. Hij was vele jaren in de jaren tachtig en negentig van de 17e eeuw schepen van Vlissingen en in 1706 en 1707 burgemeester. De buitenplaats zou tot 1778 in handen van de familie Van Pere blijven.

De term hofstede wordt in het begin van de 18e eeuw overigens niet meer gebezigd. Mogelijk heeft Van Pere dan genoeg aan zijn grote buitenplaats Zotteghem, die op een steenworp afstand ligt, in Oud-Vlissingen, en heeft hij het herenhuis van de Grooten Boomgaard laten afbreken. Op de Walcherenkaart van de Hattinga's uit 1750, wordt bevestigd dat er geen sprake meer is van bebouwing; het landgoed bestaat dan uit een boomgaard. De beide buitenplaatsen zouden overigens met elkaar verbonden blijven tot en met de laatste eigenaar van het geheel in 1812.

Na het overlijden van Johan van Pere in 1726 ging de buitenplaats Grooten Boomgaard door vererving over op mr. Cornelis van Pere (1667-1746), zoon van Abraham van Pere en Catharina Beeckman. Cornelis was mogelijk een neef van Johan. Hij was burgemeester van Vlissingen en voorts gecommitteerde raad van Zeeland en bewindhebber van de WIC. Hij woonde eerst op kasteel Aldegonde in West-Souburg. Cornelis trad rond 1695 in het huwelijk met Anna Somer, zij was een kleindochter van Michiel de Ruyter.

Anna Catharina van Pere, een dochter van Cornelis en Anna, trad in 1718 in het huwelijk met mr. Johan Steengracht (1692-1743). Johan was eerste pensionaris van Middelburg en bewindhebber van de VOC. Zij kregen twee zonen die Cornelis en Adriaan werden genoemd. Na het overlijden van Cornelis van Pere in 1746 kreeg Cornelis Steengracht (1723-1781) de buitenplaats Grooten Boomgaard in bezit. In 1748 trouwt hij met Jacoba Petronella van Hoorn, dochter van Nicolaas van Hoorn en Catharina Henriëtta de Huybert.

Een deel van de buitenplaats, bijna twee hectaren, werd in 1770 door Cornelis Steengracht verkocht aan Jan Baeijens. In 1781 overleed Cornelis op zijn enorme landgoed Slangenburg in de graafschap Zutphen. Vlak na het overlijden van Cornelis werd zijn kasteel Aldegonde in West-Souburg afgebroken en werden de grachten gedempt.

In 1778 verdwijnt de familie Van Pere-Steengracht uit beeld en treffen we de rijke landman Pieter van Vlaanderen. Hij kocht de buitenplaatsen Grooten Boomgaard en Zotteghem van Cornelis Steengracht voor respectievelijk 1700 en 1350 pond Vlaams.

In 1807 wordt als laatste eigenaar van Grooten Boomgaard de weduwe van Pieter, Johanna Schout, genoemd. Haar bezit werd in april 1812 door het toenmalige Frans gezag onteigend ten behoeve van de aanleg van het Linker Kroonwerk. De inname betekende het definitieve einde van de buitenplaats.

Bewoners

  • ca 1610 - Jaqueline van Baerlandt
  • - < 1623 Daniël Cardon
  • <1623 - weduwe van Daniël Cardon
  • (1675) Daniël Cardon x Johanna Muisson
  • - 1726 Johan van Pere
  • 1726 - 1746 Cornelis van Pere x Anna Somer
  • 1746 - Cornelis Steengracht x Jacoba Petronella van Hoorn
  • - Pieter van Vlaanderen x Johanna Schout
  • - 1812 Johanna Schout

Huidige doeleinden

Bronverwijzing

  • Den Spiegel - april 2010 - "Buitenplaats Grooten Boomgaard" door Jaco Simons - pag. 3-6

Foto's © Albert Speelman 2023

@