Buitenplaats Pavia

Ligging

Zeist - Laan van Beek en Royen 45

Geschiedenis

Vanaf 1818 behoorde het gebied van Pavia bij de buitenplaats Hoog Beek en Royen van de heer Albert Voombergh. Rond 1850 wordt het bosgebied aan de overzijde van de Arnhemse Bovenweg van Hoog Beek en Royen afgescheiden. Kort daarna werd de buitenplaats Pavia gesticht door Voombergh. In 1855 trouwt de dochter van Albert Voombergh, A.C.A. Voombergh met mr. Matthieu Christiaan Hendrik Ridder Pauw van Wieldrecht (1816 - 1895). Als huwelijksgeschenk krijgen zij van haar ouders de buitenplaats Pavia. De naam Pavia is waarschijnlijk afgeleid van de achternaam Pauw, in het Latijn Pavo. Het huis werd gebouwd in een neoclassicistische stijl, met een tuin, die aangelegd werd door J. Copijn.

Na het overlijden van van de douairière Pauw van Wieldrecht in 1913 komt het het terrein van de buitenplaats Pavia plus het gehele bosgebied in openbare veiling. De gemeente Zeist koopt het geheel voor f 407.225,-. Ook het bosgebied van Hoog Beek en Rooyen wordt opgekocht, waarna de gemeente van het geheel een aansluitend wandelgebied van 209 ha maakt met 5,5 km bospaden.

De dochter van A.C.A. Voombergh, Johanna Adriana, trouwt in 1883 met Rugter Jan graaf Schimmelpennick. Zij bewoonden de buitenplaats tot 1936.

Bij de buitenplaats hoorde een koetshuis, dat later verbouwd werd tot Boskapel van de Nederlands Hervormde Gemeente. Nu doet het echter dienst als muziekcentrum van de Kon. Harmonie O.B.K. Verder bevindt zich in het park een duiventoren van rond 1880, die hoewel hij goed onderhouden wordt, nu niet meer in gebruik is. Het is een houten, wit geverfde, achthoekige toren met zinken dakbedekking.

In 1936 komt Pavia in handen van de heer J.A. Gerritsen. Hij laat het achterste gedeelte van het park naar ontwerp van J. Stuivinga verkavelen. Na zijn overlijden in 1947 wordt het huis door zijn erven verkocht aan de Vereniging van Christelijk Hoger en Middelbaar Onderwijs, die het tot 1976 als meisjesinternaat gebruikt. In die tijd is de entree vernieuwd. Er is een bordestrap geplaatst en een gebogen, inpandige portiek gemaakt. Aan weerszijden van de entree is een schuifvenster. De verdieping heeft twee schuifvensters met daar tussen een klein balkon. Hierboven is in 1953 een fronton geplaatst.

Opnieuw komt er een nieuwe eigenaar: de heer Van Veenendaal, die het huis beschikbaar stelt voor Antillianen en politieke vluchtelingen uit Chili en Argentinië. Vervolgens koopt de woningbouwvereniging 'De Gecombineerde' het huis in 1985. Deze bouwvereniging bouwt het huis om in 17 appartementen, die dan verhuurd worden. Vier jaar later komt hier al weer een einde aan, als het huis gekocht wordt door de Regionale Omroep Radio Utrecht, die vanuit het huis de uitzendingen verzorgde.

In 2004 wordt het pand gekocht door Habion Vastgoed Holding B.V uit De Bilt. Habion is specialist in seniorenhuisvesting. De organisatie is eigenaar en beheerder van diverse aangepaste woonvormen voor ouderen in circa 80 plaatsen in Nederland. In ruim 9 maanden is het landhuis in oude luister hersteld en aangepast aan de nieuwe doelgroep en bestaat nu uit 15 luxe appartementen. Daarbij is de oorspronkelijke indeling van het monument bewaard gebleven, elk appartement heeft dan ook zijn eigen vorm en sfeer. De bewoners beschikken over een royale woonslaapkamer met kitchenette en badruimte. Enkele appartementen zijn geschikt voor 2 personen. Verder zijn er diverse ontmoetingsruimten gerealiseerd, zoals de salon met serre die uitkijkt op de tuin met vijver en wandelpaden. In augustus 2005 namen de eerste bewoners hun intrek en op 28 september 2005 vond de officiële opening plaats.

Tuin

Van het door J. Copijn (1812 - 1886) aangelegde park is omstreeks 1939 het achterste deel verkaveld naar ontwerp van Jan Stuivinga, ten behoeve van de bouw van enkele villa's aan de Prinses Beatrixlaan. Achter het huis ligt een serpentinevijver. Een houten kippen- en duiventoren staat links van het huis. Rechts achter het huis ligt een gietijzeren brug met rechthoekige, massieve zuilen en een ijzeren sierhekwerk. Tegenwoordig wordt het park beheert door Het Utrechts Landschap.

Bewoners

  • 1855 - 1913 mw. A.C.A. Voombergh x mr. Matthieu Christiaan Hendrik Ridder Pauw van Wieldrecht
  • 1913 - 1936 gemeente Zeist
  • - 1936 Johanna Adriana Pauw van Wieldrecht x Rutger Jan Schimmelpennick
  • 1936 - 1947 J.A. Gerritsen
  • 1947 - 1976 Vereniging van Christelijk Hoger en Middelbaar Onderwijs
  • 1976 - 1885 de heer Van Veenendaal
  • 1985 - 1991 woningbouwvereniging 'De Gecombineerde'
  • 1991 - 2004 Regionale Omroep Radio Utrecht
  • 2004 - Habion Vastgoed Holding BV

Huidige doeleinden

Seniorenhuisvesting Pavia

Opengesteld

  • Niet toegankelijk

Bronverwijzing

  • Kastelen en buitenplaatsen op en om de Utrechtse heuvelrug
  • Zeist, groei en bouw. Huis ter Heide, Lyceumkwartier en Austerlitz.
  • Seist. Open monumentendag 2011. Oud gebouw, nieuw gebruik. 2011-III

Foto's © Albert Speelman 2023

@