Buitenplaats Randenbroek

Ligging

Amersfoort - Heiligenbergerweg 113

Geschiedenis

De naam van deze buitenplaats is ontstaan door zijn ligging: op een rand van een moerassig gebied (= broek). Langs de rand van de Utrechtse Heuvelrug bevinden zich een aantal wat hoger gelegen zandgronden, zoals de Heiligenberg. Op één van deze hoger gelegen gebieden werd het huis Randenbroek gebouwd. Oorspronkelijk stond hier een hofstede.

In 1325 komen we de naam Randenbroek voor de eerste keer tegen. In dat jaar wordt de ambachtsman Arnoud, heer van IJsselstein, beleend met het goed door de bisschop van Utrecht.

Daarna ging het landgoed in leen naar burgemeester Govert van Beren Vredericks en vervolgens naar de burgemeesters die na hem kwamen. In 1405 werd het verkocht aan de Amsterdamse koopman en bankier Willem Eggert. Na het overlijden van Willem in 1418 droeg zijn zoon Jan het over aan de bisschop die het beleende aan Willem de Grebber. Nog weer later werd het beleend aan de familie Beren. Claes Jan Beren mocht er in 1579 blijven wonen nadat Jan van Nassau het overwegend katholieke Amersfoort had ingenomen voor de Prins van Oranje.

In 1605 kreeg dochter Gerarda het landgoed in leen. Zij was gehuwd met Pieter van Campen, die afkomstig was uit een voornaam en oud Amsterdams koopmansgeslacht. In 1626 erft Jacob van Campen, de bekende bouwmeester, het huis van zijn moeder. Hij heeft onder andere het Kononklijk Paleis in Amsterdam gebouwd. Hij woont in het huis tot zijn dood in 1657. Drie jaar later gaat het huis over in handen van weer een andere familie.

Tussen 1660 en 1814 is het huis in bezit geweest van de families Heerman, De Bruyn, Van Oosten de Bruyn en Beels.

In 1822 komt het huis in bezit van de familie Van Lilaar. De hoofdpoort, die aan de Heiligenbergerweg staat, draagt het jaartal 1822 en is waarschijnlijk gebouwd of vernieuwd in opdracht van deze familie. Slechts elf jaar is het huis in bezit gebleven.

In 1880 wordt A.M. Tromp van Holst eigenaar. Hij bewoonde het huis tot 1903, waarna hij elders ging wonen, hoewel het huis tot zijn dood in 1920 zijn eigendom bleef. De laatste particuliere bewoners en eigenaars waren de Heer en Mevrouw Vrijdag-Moll van Charante. Zij bewoonden het huis tot 1952. Hun zoon Mr. W.G.D. Vrijdag stelde het archief van Randenbroek beschikbaar voor de heer W.J. van Hoorn, zodat deze in 1991 een boek kon uitgeven over Randenbroek.

Tussen 1958 en 1960 werd Randenbroek gerestaureerd.

Van de tuin zijn een aantal kaarten bewaard gebleven, waardoor we een goed beeld hiervan kunnen krijgen. De oudste kaart dateert 1562. Hierop zien we slingerende en geometrische (fruit-boomgaarden) elementen. Andere kaarten dateren uit 1680, eind 17e eeuw, 1724, 1824 en 1920. Door Van Lunteren, een bekende tuinarchitect zijn er veranderingen in de tuin aangebracht en werden er een Koetshuis en een Oranjerie bijgebouwd.

Bewoners

  • 1325 Arnoud, heer van IJsselstein
  • - Govert van Beren Vredericks
  • 1405 - Willem Eggert
  • - 1418 Jan Eggert
  • 1418 - Willem de Grebber
  • - familie Beren
  • 1579 - Claes Jan Beren
  • 1605 - 1660 familie Van Campen
  • 1626 - 1657 Jacob van Campen
  • 1660 familie Heerman
  • - 1814 familie Beels
  • 1814 - 1824 Sociëteit (Kolfbaan)
  • 1822 - 1833 familie Van Lilaar
  • 1880 - 1820 August M. Tromp van Holst
  • - 1952 dhr en mw Vrijdag- Moll van Charante

Huidige doeleinden

  • Kantoor

Opengesteld

  • Het landgoed is vrij toegankelijk

Bronverwijzing

Foto's © Albert Speelman 2023

@