Buitenplaats Wel-na

Ligging

Amsterdam - aan de Amsteldijk tussen de Utrechtsebrug en de Berlagebrug

Geschiedenis

In 1580 werd een stuk land overgedragen aan de oud-burgemeester van Amsterdam mr. Willem Baerdesen. In 1650 vestigde Graaf Frederik Hendrik er zijn hoofdkwartier toen hij in opdracht van Prins Willem II Amsterdam een lesje moest leren voor te eigenmachtig optreden.

Het huis stond ongeveer op de plaats van het Amstelpark en speelde een rol in het bijna tragi-komische conflict tussen onze stadsbestuurders van het jaar 1650 en de jonge prins-stadhouder Willem II. Het verhaal gaat als volgt:

"een oorlogsmoe stadbestuur verzette zich tegen het verlangen van de Stadhouder om de troepen op vrijweloorlogssterkte te handhaven. Men meende dat de 80-jarige oorlog genoeg bloed en geld gekost had en oordeelde de tijd gunstog om het altijd weer falikant uitkomende spreekwoord: "Wie de vrede wil bereidt zich voor op de oorlog!" af te schaffen. Andere steden deelden Amsterdam's mening, uitgebreide onderhandelingen werde overal gevoerd, de Prins kwam persoonlijk naar Amsterdam doch keerde beledigd weer naar zijn residentie. Toen, om Amsterdam te dwingen hem gehoor te geven liet hij op 29 juli 1650 enige legeronderdelen, deels per schuit langs de Amstel, deels te paard over de Gooise heide naar Amsterdam oprukken. Het eerstgenoemde vendel kwam tot "Wel-na" waar de bevelhebber zijn intrek nam... de tweede sectie verdwaalde op de hei. Het stadsbestuur werd bijtijds gewaarschuwd, luidde de alarmklok en riep de burgers te wapen. Onderhandelingen volgden tussen graaf Willem Frederik namens de Prins en vertegenwoordigers van de stad, de burgemeesters Huydekoper en Van der Does. Deze onderhandelingen vonden plaats ten huize van Dirk Wuitiers, aan de Amstel. De daarna in hoofdkwartier te Amstelveen met de stadhouder zelf vervolgde besprekingen leidden tot een bevredigend resultaat. Zij waren "Wel-nà"-Amsterdam... Wuitier's landhuis zou dit feit altijd bevestigen".

Dit kreeg in ieder geval voor 1710 de naam Welna; in dat jaar was er namelijk sprake van de hofstede Welna. Toen stonden er dus kennelijk al een woonhuis en een boerderij. In 1710 werd de Amsterdamse procureur Isaacq de Vlieger eigenaar van de buitenplaats; na zijn dood kreeg zijn zoon mr. Jan de Vlieger de buitenplaats in bezit. In 1762 werd de buitenplaats gesplitst van de bijbehorende boerderij. In 1775 werden ze weer herenigd. In 1808 werd Herman Frederik Tjeenk eigenaar. Hij richtte hier in 1812 het Nieuwe Koffijhuis, op de buitenplaats in. Het huis werd gesloopt voor 1848. Een boerderij met de naam Welna bestond nog in het begin van de 20ste eeuw.

Bewoners

  • 1580 - mr. Willem Baerdesen
  • 1710 - Isaacq de Vlieger
  • 1808 - Frederik Tjeenk

Huidige doeleinden

  • Verdwenen

Bronverwijzing

  • Noord-Hollands Arcadia
  • Amstel's Lustwarande, M. Muller, 1948

Foto's

Foto's © Albert Speelman 2023

@