Buitenplaats Wildhoef

Ligging

Bloemendaal - Kennemerweg 24

Geschiedenis

De Bloemendaalse dominee Johannes Gravia kocht in 1713 een stuk land met een woning naast zijn pastorie aan het Kerkplein te Bloemendaal. Vervolgens breidde hij het terrein uit. Na zijn overlijden in 1756 wordt het huis en land door de erven van de dominee verkocht aan de Haarlemse burgemeester mr. Mattheus Willem van Valckenburg. Hij noemde zijn nieuwe terrein in 1756 Wildhoef. Ook hij breidde het terrein uit en liet verder een vinkenbaan aanleggen. In 1751 erfde hij ook de buitenplaats Veen en Duin met een herenhuis, de nog bestaande boerderij Veen en Duin aan de Aelbertsbergweg 1 en de drie huisjes van het voormalige buitentje De Veenberg aan de Laan van Boreel. Na het overlijden van Van Valckenburg in 1784 werd de buitenplaats geveild.

In 1787 werden Wildhoef en de gronden van de afgebroken hofstede Veen en Duin verkocht aan de doopsgezinde Haarlemse textielkoopman en -fabrikant Willem Philips Kops. Deze liet de buitenplaats renoveren en van een neo-classicistische voorgevel voorzien door de Amsterdamse architect Abraham van der Hart. In 1791 liet Kops een vierkante koepel bouwen door de Bloemendaalse meester-timmerman Lambertus Bouwens. Het tuinontwerp stond onder verantwoordelijkheid van landschapsarchitect Johann Georg Michael, die er een vijver, lanen, gazons en een hertenkamp aanlegde. In 1798 werd opnieuw een buitenplaats bij Wildhoef getrokken namelijk Saxenburg.

In 1820 werd de buitenplaats gesplitst in de landgoederen (Nieuw) Wildhoef en (Nieuw) Aelbertsberg. Vrouwe Cornelia Kops, die gehuwd was met Jan Willink Jansz., kreeg het gedeelte met het herenhuis Wildhoef. Bij Wildhoef hoorde toen nog de boerderij Veen en Duin en het terrein van de voormalige buitenplaats Saxenburg. In 1824 werd ook nog het meertje van Duin en Daal gekocht en bij Wildhoef getrokken.

In 1840 erfde Cornelia Willink de buitenplaats van haar moeder. Cornelia was getrouwd met mr. Jan Pieter A. van Wickevoort Crommelin. In 1841 lieten zij aan de Donkerelaan een koetshuis annex biljartkamer bouwen door (tuin)architect Jan David Zocher jr. In de winter werd het ook gebruikt als oranjerie. Hij ontwierp ook het landschapspark met de vijver en Zwitserse brug. Op  een kaart uit 1681 is het zogenaamde Kinderhuisje te zien, een follie die nu bij de laat twintigste-eeuwse vijver van verzorgingshuis Wildhoef staat.

In 1874 kreeg de dochter van Jan Pieter en Cornelia de buitenplaats in bezit. De huidige parkaanleg is ontstaan door een herinrichting in 1878-81 door Leonard Anthony Springer, met het cirkelvormige gazon voor de westgevel en de slingerpaden in het park.

Delen van de buitenplaats werden in het begin van de twintigste eeuw verkocht. Op de plaats van de voormalige hertenkamp verrees in 1939-40 een verzorgingshuis.

Het huis werd in de Tweede Wereldoorlog gebruikt door Duitse militairen en werd het park voorzien van bunkers. Na het vertrek van de Duitse bezetter in 1945 werd hier op de buitenplaats het 6e Koninklijk Infanterie Depot opgericht voor kaderopleidingen en gevechtstraining en kreeg de naam van “Stormschool”. In 1949 verhuisde de “Stormschool” naar Roosendaal.

In 1950 werd ook het herenhuis verbouwd tot de functie van verzorgingshuis. Van het oorspronkelijke interieur is nauwelijks iets overgebleven. Het verzorgingshuis uit 1939-40 werd in 1981 vervangen door nieuwbouw.

In 1949 werd op het westelijke deel van de buitenplaats door de Bloemendaalse architect H.W. van Kempen het huis Klein Wildhoef gebouwd. Op dit deel is de landschappelijke tuinaanleg van de buitenplaats goed bewaard gebleven, inclusief de vernieuwde koepel op de hoek van de Brederodelaan.

De voormalige dienstgebouwen van het herenhuis staan aan de Donkerelaan 53, 55, 57 en 59.

Bewoners

  • 1713 - 1756 Johannes Gravia
  • 1756 - 1784 mr. Mattheus Willem van Valckenburg
  • 1787 - Willem Philips Kops
  • 1820 - Cornelia Kops x Jan Willink Jansz.
  • 1840 - 1874 Cornelia Willink x mr. Jan Pieter A. van Wickevort Crommelin
  • 1874 – dochter van Jan Pieter en Cornelia
  •  - 1936 C.A. van Wickevoort Crommelin

Huidige doeleinden

Opengesteld

  • Toegankelijk voor gasten

Bronverwijzing

Foto's © Albert Speelman 2023

@