Buitenplaats Vrederust

Ligging

Breda - Overakkerstraat 18

Andere benaming

Vrede-en-Rust

Geschiedenis

De buitenplaats moet zijn voortgekomen uit een boerenhoeve, die kort vóór 1700 gesticht, althans aangekocht, is door de Ginnekense predikant Ds. Theodorus Santvoort (1675 – 1721). Deze dominee had tal van percelen grond en gebouwen bezeten. In 1701 is zijn echtgenote Adriana van Son overleden, en werden de bezittingen van het echtpaar getaxeerd voor de betaling van de zogenaamde collaterale successie. Daartoe behoorden o.a. “een huis, stal, schuren, aanstede en land met drie percelen gronds, genaamd den Sprangeracker, de Vennen en het land van de wed. Jan Thijssen, alles gelegen op Overacker, in totaal groot drie bunder en 100 roeden, waarde 3.600 gulden.”

Ds. Theodorus had een zoon, Abraham, die van 1729 – 1754 schout van Ginneken en Bavel en Gilze was. Bij de boedelscheiding in 1723 heeft hij de boerderij met toebehoren geërfd. Hij kocht in 1748 van de erven Johan Philip Hummelsip een grote visvijver, twee percelen weiland en twee percelen bos met enkele dreven onder Overakker, tezamen groot drie bunder. Na het overlijden van Abraham in 1754 ging het goed over op zijn weduwe Anna van Kimmena. Het wordt in de taxatie omschreven als “een huys, twee schuren, backhuys, torffkooy, hoff, boomgaard en aanstede, gelegen te Overacker onder Ginneken, groot 900 roeden ….. den Hoogenacker, de Geerweyde, de Hofstaaien, De Blicken enz.”

Na het overlijden van Anna van Kimmena in 1759 liet zij het gehele bezit na aan haar zuster Maria van Kimmena. Na haar overlijden in 1768 komen er berichten, die op het bestaan van echte buitenplaats wijzen. In de acte van 1768 spreekt men namelijk van: “een heere en boere huysingen aan malkanderen, gelegen tot Overacker onder Ginnneken, groot 900 roeden”.

Maria van Kimmena had haar eigendommen op Overakker nagelaten aan haar schoondochter Catharina Clasina Plassius, weduwe van Philip Johan Boone, secretaris van Dongen. Zij hertrouwde later met Johan Rysterborgh. In 1778 verkopen zij het huis op een publieke veiling aan Jan Marten de Monchy, luitenant-kolonel te Breda. De koopsom bedroeg 12.580 gulden. Jan Marten was in 1765 getrouwd met Cornelia van Well. Hij bezat sinds 1776 een huis in de Nieuwstraat, dat hem als winterverblijf diende.

Na het overlijden van Jan Marten in 1791 liet zijn weduwe het huis publiekelijk verkopen. Het goed wordt bij het officiële transport op 25 januari 1792 als volgt omschreven: “Eene Heere Huysinge genaemt Vrede en Rust, voorzien van verschijde zo boven als beneedenkamers, meest behangen en geplatfonneerd, ruime keuken met desselffs gemakken, tuynmanswoning, stalling, schuur, duyventil en verder getimmerte – voorts tuyn waarin tuynhuys, de tuyn omheynt gedeeltelijk met dubbele beukehagen en gedeeltelijk met planke heyningen en voorsien van de beste soort van vruchtboomen, verders een elseboschje, ……”.

De nieuwe eigenaar was Augustus Simon Julius Arpeau, “capiteyn in het regiment Switsers van den Heere Luitenant Generaal May”. In 1798 laat hij het goed overdragen aan Dominicus Joseph Bonnard, een man van wie alleen bekend is, dat hij niet alleen een vijand van de Franse republiek was, maar ook talrijke schulden had. Dit laatste was ook de reden dat twee jaar later beslag werd gelegd op het landgoed. Op 11 juni 1800 werd het landgoed publiekelijk verkocht voor 8.840 gulden aan Jacobus Gueding.

Jacobus was een welgesteld Rotterdams tabakskoopman en getrouwd met Joanna Cornelia Willemse, die al in 1806 te Rotterdam overleed. Na het overlijden van Jacobus in 1819 werd de buitenplaats met landerijen en andere goederen ter waarde van ongeveer 56.000 gulden aan Alida Joanna toebedeeld. Zij was in 1814 voor de tweede keer getrouwd met notaris mr. Joannes Leesberg. Na het overlijden van Alida in 1850 werd hij volledig eigenaar van de buitenplaats. Na zijn overlijden in 1853 werd het goed in 1854 toebedeeld aan zijn zoon mr. Joannes Franciscus Aloysius Leesberg. Deze verkocht de buitenplaats hetzelfde jaar voor 14.602 gulden aan Henriëtte Bernardina Riepenhoff, de weduwe van zijn in 1852 ten gevolge van een ongeval overleden broer mr. Franciscus Arnoldus Leesberg.

Op 19 mei 1864 werd hier de bruiloft gevierd van mr. Jacob Willem van den Biesen en Elisabeth Joanna Ailda Maria Leesberg. Zij hebben de buitenplaats hun leven lang bewoond. Elisabeth overleed in 1890. Jan Willem heeft tot 1917 op de buitenplaats gewoond. Toen liet hij het landgoed publiek verkopen. Het huis met tuin werd voor 14.030 gulden gekocht door P.J. Lemmens te Voorburg.

Ant. J. van Achthoven kocht de buitenplaats in 1919 voor 28.000 gulden. In 1921 werd het verkocht voor 40.000 gulden aan Wilhelm Heinrich Meyer te Teteringen. Zijn erven verkochten het goed in 1952 aan de gemeente Breda. Voor 125.000 gulden wordt het huis en landgoed hersteld en gebruik gemaakt voor de Dienst Beplantingen.

Het huis komt later in handen van de succesvolle Bredase ondernemer Aad Ouborg (Princess huishoudelijke apparaten). Het huisvestte er ’n tijdje kantoren en showrooms van Princess, totdat Ouborg de kantoorvilla doorverkocht aan projectontwikkelaar Heja. Die echter in 2012 failliet ging.

Bewoners

  • - 1721 Ds. Theodorus Santvoort x Adriana van Son
  • 1721 – 1723 erven Santvoort
  • 1723 – 1754 Abraham Santvoort x Anna van Kimmena
  • 1754 – 1759 Anna van Kimmena
  • 1759 – 1768 Maria van Kimmena
  • 1768 – 1778 Catharina Clasina Plassius x Johan Rysterborgh
  • 1778 – 1791 Jan Marten de Monchy x Cornelia van Well
  • 1792 – 1798 Augustus Simon Julius Arpeau
  • 1798 – 1800 Dominicus Joseph Bonnard
  • 1800 – 1819 Jacobus Gueding x Joanna Cornelia Willemse
  • 1820 – 1850 Alida Joanna Gueding x mr. Joannes Leesberg
  • 1850 – 1853 mr. Joannes Leesberg
  • 1854 mr. Joannes Franciscus Aloysius Leesberg
  • 1854 – Henriëtte Bernardina Riepenhoff
  • 1864 - 1890 mr. Jacob Willem van den Biesen x Elisabeth Joanna Alida Maria Leesberg
  • 1890 – 1917 mr. Jacob Willem van de Biesen
  • 1917 – 1919 P.J. Lemmens
  • 1919 – 1921 Ant. J. van Achthoven
  • 1921 – Wilhelm Heinrich Meyer
  • - 1952 erven Meyer
  • 1952 – 1991 gemeente Breda
  • 1991 – 2008 Aad Ouborg (Princess)
  • 2008 – 2013 projectontwikkelaar Heja
  • 2013 - TCR Plastics

Huidige doeleinden

  • Kantoor

Opengesteld

  • Park is vrij toegankelijk
  • Het huis is niet toegankelijk

Bronverwijzing

  • Monumenten in Nederland - Noord-Brabant
  • F.A. Brekelmans - "De Buitenplaats Vrederust te Ginneken. Woonplaats van katholieke emancipatoren" - Jaarboek De Oranjeboom 13 (1960) - pag. 121-137
  • Guido t' Sas - "Het Ginnekense buitenhuis Vrederust en zijn markante bewoners" - internet

Foto's © Albert Speelman 2024

@