Buitenplaats Weilust

Ligging

Breda - Weilustlaan 21

Geschiedenis

In 1442 werd reeds de grond vermeld, waarop later de buitenplaats is gebouwd, en wel als “Florenstede”. Een naam die nog in de 18e eeuw bekend was. In de 17e eeuw wordt op deze plaats een boerderij met aanhorigheden gesignaleerd, waarvan bij de grondverkoop in 1632 wordt gezegd: “daeraf de huysinge daerop gestaen hebbende midts de belegeringe der stadt Breda afgebrandt ende geruïneert is”. Dit was één van de vele boerderijen waarop tijdens de belegeringen van de stad Breda door Spinola (1624) en Frederik Hendrik (1637) de rode haan heeft gekraaid.

In 1632 werd de afgebrande boerderij door Michiel van Hillegaerden en zijn echtgenote Anthonette NIcolaes Cornelis Ioos van Cauwelaerts soons dochter verkocht aan Ian Ians van Velthoven. Zijn vrouw behoorde tot het voorname geslacht Van den Broeck, die in de hoeve een geldbelegging zal hebben gezien. Bij de hoeve behoorde slecht honderd roeden weiland en een half bunder land met bos.

Bij de boedelscheiding in 1695 krijgt Maria, die getrouwd was met Cornelis Corstiaenssen van Dyck, de hoeve met acht bunder land toebedeelt. In 1720 wordt het huis door haar erfgenamen publiekelijk verkocht. De verkoopconditie deelt ons mede, dat het bedrijf verhuurd was aan Adriaen Jacob Bomaerts voor ƒ 334,-- per jaar, maar dat “de copers sullen mogen aenstonts aenvaerden dan hoff en helffte van den bogaert met de gedeelte van de huysinge, soo als het laetst by de voor. Maria van Velthoven is gebruyckt geweest”.

De nieuwe eigenaar werd nu Pieter Guenellon, een Bredase zaakwaarnemer, voor ƒ 11.310,--. Hij bewoonde het Huis Brecht aan de Cingelstraat. De hoeve was nu 20 bunder groot.

Tussen 1720 en 1733 heeft de eigenaar tegen de oostzijde van de boerderij een echt buitenverblijf gesticht. Na het overlijden van Guenellon in 1733 wordt de hoeve verkocht voor ƒ 10.000,--. De nieuwe eigenaar werd Jan Paulus Rupertus, getrouwd met Catarina de Man. Jan Paulus is reeds vóór 1739 overleden, zijn vrouw bleef tot 1748 eigenaresse. Zij verkocht de hoeve voor ƒ 10.500,-- met herenhuis aan de Bredase Sr. Gerard Havermans en zijn echtgenote Isabella Clara van Amelsfoort. Na het overlijden van mevrouw Havermans in 1783 ging het huis over aan haar zoon Johannes Josephus Havermans.

In 1787 heeft de nieuwe eigenaar het herenhuis van Guenellon door het huidige perceel heeft vervangen, dat tegen de oostelijke muur van de toenmalige boerenhoeve werd aangebouwd. Havermans’ achtjarige zoontje Bonaventura Sebastianus Josephus in 1787 de eerste steen legde. Vermoedelijk is toen ook de naam Weilust bedacht.

In 1823 werd tegen de noordgevel van het herenhuis nog een kleiner perceel aangebouwd, waaraan een gedenksteentje herinnert met de letters A P E H (Anna Petronella Elisabeth Havermans).

Na het overlijden van Jan Havermans in 1813 ging de buitenplaats over op zijn oudste zoon Florentius. Hij vermaakte het bezit in 1821 aan zijn broer Bon en zijn zusters Anna, Isabella, Maria en Johanna. Na zijn overlijden in 1824 is de buitenplaats ´s zomers in gebruik geweest bij de weduwnaar Bon en diens ongehuwde zuster Anna, die hun hoofdwoning aan het Kasteelplein te Breda hadden.

In de dertiger jaren is het in bezit (of gebruik?) geraakt van Isabella Clara Maria Havermans. Zij was in 1809 getrouwd met dr. Med. H.F. Ingen Housz. Na het overlijden van haar man in 1838 bleef zij zeer aan deze bezitting gehecht. In haar codicil van 1862 schrijft zij: “Nu is mijn laatste verlangen noch dat mijn Buytengoed genaamt “Wey Lust” te Heusdenhout met de boere Hoeven en de Zanderey daarbij behoorende aan mijn zoon Jan in erfportie wordt aengedeelt, daar ik mijn van hij het niet zal verkoopen, daer ik niet gaerne soude hebben dit uyt de familie ging”. Na haar overlijden in 1864 ging de buitenplaats over op de ongehuwde Bredase wethouder Johannes Josephus Ludovicus Ingen Housz (1810 – 1882).

Na zijn overlijden in 1882 ging het over aan zijn gehuwde broer dr. A.F.J. Ingen Housz (1812 – 1907) die eerst gehuwd was met Maria Bronsgeest (1812 – 1844), later met Maria Anna Wilhelmina Hollingerus Pijpers (1817 – 1903). Na het overlijden van A.F.J. Ingen in 1907 kwam de buitenplaats in handen van zijn dochter Susanna Francisca Maria Ingen Housz (1858 – 1940), die getrouwd was met de jong gestorven kapitein der infanterie A.F.G.G. Scxhwartz (1853 – 1901).

In 1924 wordt het toen nog 9,5 ha. grootte complex openbaar verkocht aan de Faber-stichting. De stichting was in handen van de Bredase advocaat mr. L.J.W. Smit (1876 – 1950). Hij was getrouwd met de Oosterhoutse Anna Adriana Maria Smits (1872 – 1938). Deze stichting heeft de buitenplaats in 1951 verkocht.

De boerderij werd door de pachters gekocht. De erven Chr. Janssen-van Sprundel het herenhuis met tuin en gracht. De boerderij werd later in 1951 aangekocht door de gemeente Breda. De gemeente verkocht de boerderij in 1955 aan de erven Chr. Janssen-van Sprundel. De Vlaamse schuur, die nog in bezit was van de gemeente Breda, werd pas in 1971 aangekocht.

De boerderij werd in 1968 gesloopt. In 1969 werd de buitenplaats gerestaureerd door de Heusdenhoutse aannemer J.C. van den Broek.

Bewoners

  • - 1632 Michiel van Hillegaerden x Anthonette Nicolaes Cornelis Ioos van Cauwelaers
  • 1632 - 1695 Ian Ians van Velthoven x Maria van den Broeck
  • 1695 - Maria van Velthoven x Cornelis Corstiaenssen van Dyck
  • - 1720 erfgenamen Van Dyck
  • 1720 – 1733 Pieter Guenellon
  • 1733 – 1739 Jan Paulus Rupertus x Catarina de Man
  • 1739 – 1748 Catarina de Man
  • 1748 – 1764 Gerard Havermans x Isabella Clara van Amelsfoort
  • 1764 - 1783 Isabella Clara van Amelsfoort
  • 1783 – Johannes Josephus Havermans x Anna Maria Floren
  • - 1813 Jan Havermans
  • 1813 – 1821 Florentius Cornelis Havermans
  • 1821 – Bonaventura Sebastiaan Jozef, Isabella Clara Maria, Maria Cornelia, Anna Petronella Elisabeth en Joanna Theresia Francisca Havermans
  • - 1838 Isabella Clara Maria Havermans x H.F. Ingen Housz
  • 1838 - 1864 Isabella Clara Maria Havermans
  • 1864 – 1882 Johannes Josephus Ludovicus Ingen Housz
  • 1882 – 1907 A.F. J. Ingen Housz x Maria Anna Wilhelmina Hollingerus Pijpers
  • 1907 – 1924 Susanna Francisca Maria Ingen Housz
  • 1924 – 1951 Faber-stichting
  • 1951 – 1999 erven Chr. Janssen-van Sprundel
  • 1999 - familie Romme

Huidige doeleinden

  • Particuliere bewoning

Opengesteld

  • Niet toegankelijk

Bronverwijzing

  • Monumenten in Nederland - Noord-Brabant
  • Dr. F.A. Brekelmans - "De Buitenplaats Weilust te Heusdenhout en het Geslacht Havermans" - Jaarboek De Oranjeboom 23 (1970) - pag. 86 - 105

Foto's © Albert Speelman 2024

@