Buitenplaats Aardenburg

Ligging

Doorn - Driebergsestraatweg 1

Geschiedenis

De laatste honderd jaar is er niets meer aan het uiterlijk van Aardenburg veranderd en ziet het huis er uit zoals het er 1902 uitzag na de laatste verfraaiingen, die de toenmalige eigenaar liet aanbrengen. Het stuk grond van Aardenburg hoorde oorspronkelijk bij het kasteel Moersbergen. Na het overlijden van baron J.D.C.C.W. d'Ablaing van Giessenburg in 1860, werden diverse percelen van zijn landgoed Moesbergen verkocht. Eén van die percelen werd gekocht door de Amsterdamse bankier J. van Eeghen (1816 - 1865), die er in 1860 een herenhuis liet bouwen, in neoclassicistische stijl, naar ontwerp van de architect L.H. Eberson. Het huis kreeg een vrijwel vierkante plattegrond en twee bouwlagen onder een afgeplat schilddak. Van het ongeveer 10 ha grote terrein liet hij door Jan Copijn een romantisch park aanleggen. Het park werd voorzien van glooiende weiden, slingerpaden, bospartijen en een slingervijver. Een kleine 10 jaar later (1874) wordt Huis Doorn publiekelijk verkocht, waarbij ook enkele stukken grond te koop worden aangeboden. De weduwe Van Eeghen-Labouchere koopt dan ruim 10 ha om daarmee het park te vergroten. Het landgoed was nu zo groot, dat de huidige Achterweg, Molenweg en Korte Molenweg langs de zuid- en oostzijde van het landgoed liepen. In 1897 wordt door de heer S.P. van Eeghen nog eens een terrein van 7 ha gekocht, dat ten westen van Aardenburg lag. Dit perceel behoorde oorspronkelijk bij het kasteel Moersbergen en werd toen te koop aangeboden. Hiermee werd de westgrens van het landgoed voortaan gevormd door de Pittesteeg.

In 1902 besluit de eigenaar S.P. van Eeghen het huis te laten verbouwen en vergroten. De opdracht hiertoe werd gegeven aan de Amsterdamse architect C.B. Posthumus Meyjes (1859 - 1922). Tegelijkertijd kreeg de zoon van Jan Copijn, Hendrik, de opdracht om het park te reorganiseren en het landschappelijke deel van het park te vergroten. Hij moest er de mooiste tuin van Doorn van maken, waarbij geld geen rol speelde. Hij liet de bestaande slingervijver verlengen in westelijke richting en breidde hij het park in dezelfde richting uit met een tuin in romantische landschapsstijl met bruggen, kunstmatige rotsen, slingerpaden en bruggen. In oosten werd het park verrijkt met een weide, een rozentuin, een theehuisje en een speelhuisje. Tot slot werd het terrein uitgebreid met vele inheemse en uitheemse boom- en struiksoorten.

Aan het begin van de oprijlaan werd een stijlvolle dienstwoning gebouwd, waarin de butler met vrouw en zoon woonde. Het echtpaar heeft er tot hun overlijden mogen wonen, ook al was Aardenburg toen al in het bezit van het Ministerie van Defensie. Nadat de zoon naar Spanje was vertrokken, bleken er talloze liefhebbers voor het fraaie huis te zijn. Het werd daarom verbouwd tot vier wooneenheden.

In de jaren 60 van de vorige eeuw werd het echter bestemd als onderkomen voor de streekambulance. Verder bevinden zich een koetshuis, een oranjerie, een druivenkas en een plantenkas, waarin zelfs een vruchtdragende vijgeboom stond. Tot in de jaren dertig heeft de familie Van Eeghen er gewoond, waarna een periode van verval intrad. Tegen het einde van de jaren dertig van de vorige eeuw kwam het huis in bezit van het Rijk, die het bestemde als huisvesting voor militairen. Eerst Nederlandse en na mei 1940 Duitse militairen. Na de oorlog, in 1946, werd Aardenburg een herstellingsoord voor soldaten, die in het toenmalige Ned. Indië gewond geraakt waren. Er kwamen twaalf houten barakken op het landgoed te staan, die naderhand door stenen gebouwen werden vervangen. 'Het MRC Aardenburg' werd daarmee het oudste revalidatiecentrum van Nederland. In het begin was er ruimte voor zestig militaire revalidanten, maar al snel konden ook niet-militaire revalidanten in het centrum terecht en in de loop der jaren groeide hun aantal gestaag. Tegenwoordig is het aantal revalidanten opgelopen tot ruim honderd en vinden we er ongeveer evenveel burgers als militairen.

Bewoners

  • 1860 - < 1874 Van Eeghen
  • ca 1874 mvr Van Eeghen-Labouchere
  • ca 1897 S.P. van Eeghen
  • 1946 - Ministerie van Defensie

Huidige doeleinden

  • Kantoor

Militair Revalidatie Centrum Aardenburg

Opengesteld

  • Het huis is niet toegankelijk
  • Het landgoed is vrij toegankelijk

Bronverwijzing

  • Kastelen en Buitenplaatsen op en om de Utrechtse Heuvelrug
  • Doorn, geschiedenis en architectuur
  • Gemeente Utrechtse Heuvelrug - "Buitens op de Heuevelrug. Inventarisatie van historische landgoederen en buitenplaatsen" - 2012

Foto's © Albert Speelman 2023

@