Hall Leusveld

Ligging

Hall – Rhiendersestraat 24

Geschiedenis

Op 17 oktober 1685 werd het “goeijten” het Leusvelt, gelegen in het kerspel Brummen, buurschap Oeken, door Gerardt Kreijinck de Bele, Adriaen Valck, burgemeesters van de stad Zutphen en overkerkmeesters en Johan van Hasselt en Joost Creemers, kerkmeesters van de Grote Kerk te Zutphen, verkocht aan Johan opten Noorth, burgemeester te Arnhem. Deze verkoop was noodzakelijk om de hoge reparatiekosten van de kerktoren te kunnen betalen.

In 1832 werd als eigenaar van het Leusveld de heer Jan Jacob van Voorst, predikant te Amsterdam, vermeldt. Gilles Cantzelaar (1798-1857) werd in 1840 eigenaar. Hij verkocht het in 1853 aan Barend van Spreekens.

Drie jaar later verkocht hij het aan jonkheer mr. J.W.C. van Vrijberghe van Westenschouwen (1814-1903), geboren te Zierikzee, te Amsterdam. Hij had al in 1850 ook de Koppelenburg in Brummen gekocht.

Op 12 mei 1876 verkoopt hij het Leusveld aan Jan Hendrik Renier Goethart. Deze vermaakt het Leusveld testamentair aan zijn zoon Jan Willem Christiaan Goethart.

Carel Anton Willem Nairac koopt in 1904 in Hall twee boerderijen Leusveld en Smalhort met landbouwgronden en bossen voor ƒ 36.000,00. Op deze plek liet hij in 1911 een heus jachtslot met een koetshuis, na een ontwerp van de Apeldoornse architect J.A. Heuvelink, bouwen. Het huis werd in deze tijd niet bewoond, maar werd gebruikt voor feestelijke jachtpartijen en als logies voor de gasten. De heer Nairac was de zoon van de burgemeester van Barneveld. Zijn moeder was van Zeeuwse adel en stamde uit het geslacht van Borssele.

In 1921 werd het via een openbare verkoop voor ƒ 100.000 verkocht aan dhr Gerard Eli Beker, notariszoon uit Steenderen en opgeleid tot bosbouwer, die er met zijn vrouw Derkje Hendrika Schoonman gaat wonen. Het jachtslot werd een woonhuis. Langzaam werd het een boerderij. Na het overlijden van Gerard op 9 mei 1952 verkoopt zij Leusveld, inmiddels 80 ha, op 24 juli 1956 voor ƒ 285.000,00 aan de levensverzekeringsmaatschappij RVS uit Rotterdam onder het beding dat zij er nog 6 jaar mag blijven wonen. De aankoop geschiedt door Baron van der Feltz met het oogmerk er een jachthuis van te maken voor hem en zijn vrienden.

RVS bracht het huis in 1962 weer terug in functie van jachtslot, helaas zonder veel aandacht voor historische details. Zo werd de salon veranderd in een garage, het prachtige trappenhuis werd afgebroken en de schoorsteenmantels werden dicht getimmerd.

Op 25 februari 1971 werd het 138 ha grote landgoed met overheidssteun aangekocht door de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten voor een bedrag van ƒ 956.523,75. Natuurmonumenten vraagt een sloopvergunning aan voor het in verval geraakte landhuis. Deze werd vergunning werd geweigerd. Het jachthuis zelf werd in 1973 verpacht aan de kunstschilder Henk Peeters, die het in oude luister heeft gerestaureerd.

Geschiedenis

  • 1685 – Johan opten Noorth
  • 1832 – Jan Jacob van Voorst
  • 1840 – 1853 Gilles Cantzelaar
  • 1853 – 1856 Barend van Spreekens
  • 1856 – 1876 J.W.C. van Vrijberghe van Westenschouwen
  • 1876 – Jan Hendrik Renier Goethart
  • - Jan Willem Christiaan Goethart x Roline Henriette Damsté
  • 1904 – 1921 Carol Anton Willem Nairac
  • 1921 – 1952 Gerard Eli Beker x Derkje Hendrika Schoonman
  • 1952 – 1956 Derkje Hendrika Schoonman
  • 1956 – 1971 Levensverzekeringsmaatschappij RVS
  • 1971 – Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten

Huidige doeleinden

Opengesteld

Bronverwijzing

  • IVN – Brochure “Cultuurhistorische wandeling landgoed Leusveld”
  • Website Leusveld

Foto's © Albert Speelman 2023

@