Buitenplaats Knapenburg

Ligging

Heemstede - Herenweg, ten zuiden van de buitenplaatsen Westerduin en Berkenrode en ten noorden van de voormalige R.K. kerk en pastorie.

Andere benaming

(Knapen Burg, Knaapenburg)

Geschiedenis

Willem Stilte, eigenaar van de hofstede Duin en Vaart, gaf omstreeks 1655 een kroft land (een duinrug) in erfpacht aan Jacob Andrieszoon, die hier een huis bouwde. Door zijn opvolger Dirk (Diederik) Tulp (1624-1682), oud-schepen van Amsterdam en bewindhebber van de Oost-Indische Compagnie, werd het in 1670 met de naam Knapenburg aangeduid. Hij gebruikte zijn aankoop als buitenverblijf, want hij had aan de Herenweg twee 'paviljoene' staan. Na zijn overlijden in 1682 erfden zijn dochters Anna Catharina Tulp, getrouwd met mr. Nicolaas Witsen en Esther Elizabeth Tulp, getrouwd met mr. Jan van den Bempden de buitenplaats. In 1732 staat het op naam van Esther Tulp, weduwe van mr. Jan van de Bempden. De erven verkopen de 'hofstede Knapenburg met zijn huysinge, speelhuys, wagenhuys, groot 320 roeden' in 1735 aan de Amsterdamse medicus dr. Willem Röell (1700-1775) voor slechts 2.800 gulden.

Willem Röell verkoopt de buitenplaats in 1739 voor hetzelfde bedrag aan Abraham Engelgraaf, die een nieuw herenhuis liet bouwen. Zijn weduwe verkocht het op 16 april 1781 als 'een welgelegen en vermakelijke buitenplaats genaamd Knaapenburg, met deszelfs hegte, sterke en logeable heerenhuizinge, stalling voor 7 paarden, koets- en wagenhuis, thuinmanswoninge, grote koepel' voor een bedrag van 13.100 gulden. De koper was Isaac de Neufville van der Hoop. Hij stamt uit een geslacht van textiel- en lakenfabrikanten.

In 1790 verkocht hij zijn buitenplaats voor 18.500 gulden aan Cornelis Hartsen, telg uit een Haarlems-Amsterdamse koopmansgeslacht. De buitenplaats was intussen door Röell uitgebreid met een overtuin 'zijnde nieuw plantsoen en aangelegd tot slingerbossen, laanen, boomgaerden, gaarden, goudvischkom, bergjes, wandelingen en andere aangename partijen en agrementen'

De heer J.J. Meder uit Amsterdam is in 1831 eigenaar geworden van de buitenplaats die tot zijn overlijden 13 jaar later opnieuw heeft aangelegd. Het herenhuis was intussen witgepleisterd. Zijn erfgenamen veilden de buitenplaats op 16 september 1844 en is Pieter van Eeghen (1794-1847), een Doopsgezind koopman/bankier eigenaar geworden. Zijn tweede vrouw Anna Cecilia Huidekoper heeft de buitenplaats na zijn dood in 1847 aangehouden als zomerverblijf. Na haar overlijden in 1860 is de buitenplaats het jaar daarop door de erven verkocht aan een drietal personen: de stalhouders J.C. van den Berg en Jan van den Berg en de Heemsteedse veeschipper Coenraad Huijg. Zij verkochten de buitenplaats in 1862 met enige winst aan de Amsterdamse commisionair J. Weijerman jr. Na het overlijden van Weijerman in 1886 hebben zijn erven de buitenplaats verkocht aan D.W.P. Wisboom van Giessendam. In 1892 is het door zijn zoon verkocht aan mej. A.J. Campbell.

Drie jaar later is jonkheer Maurits van Lennep de nieuwe eigenaar. Hij was op 29 mei 1867 op de buitenplaats Meer en Berg geboren. Hij liet de intussen bouwvallig geworden herenhuis in 1909 afbreken. Het inrijhek met de woorden 'Knaapen' en 'Burg" heeft nog lange tijd op het adres Herenweg 111 gestaan. Op de plaats van het oude huis werd in 1916 in opdracht van de familie Beer een nieuwe huis gebouwd. Sinds 1986 bekend als jeugd- en buurthuis "Centrum 111". In de jaren negentig is het gesloopt en er staat nu het appartementencomplex "Wel-licht".

Van de voormalige buitenplaats resteert alleen nog de voormalige tuinbaas- of koetsierswoning. De 'overplaats' maakte deel uit van de buitenplaats Kennemerduin.

Bewoners

• 1655 - Jacob Andrieszoon
• 1670 - 1682 Dirk Tulp
• 1682 - 1735 Anna Catharina Tulp en Esther Eilzabeth Tulp
• 1735 - 1739 Willem Röell
• 1739 - Abraham Engelgraaf
• - 1781 weduwe van Engelgraag
• 1781 - 1790 Isaac de Neufville van der Hoop
• 1790 - Cornelis Hartsen
• 1831 - 1844 J.J. Meder
• 1844 - 1847 Pieter van Eeghen x Anna Cecilia Huidekoper
• 1847 - 1860 Anna Cecilia Huidekoper
• 1860 - 1861 erven Anna Huidekoper
• 1861 - 1862 J.C. van den Berg, Jan van den Berg en Coenraad Huijg
• 1862 - 1886 J. Weijerman jr.
• 1886 - 1892 D.W.P. Wisboom van Giessendam
• 1892 - 1895 A.J. Campbell
• 1895 - 1909 Maurits van Lennep
• 1916 familie Beer

Huidige doeleinden

• Verdwenen

• Op de plaats van de buitenplaats staat nu een appartementencomplex. Alleen de tuinbaas- of koetsierswoning bestaat nog.

Bronverwijzing

• Noord-Hollands Arcadia
• Groesbeek, J.W. - Heemstede in de historie - 1972 - pag 48-49
• Librariana~ Een weblog gewijd aan bibliotheken, boeken en verzamelen alsmede aan historisch Heemstede en Zuid-Kennemerland