Buitenplaats Endeldijk

Ligging

Honselersdijk – gelegen aan het einde van de Dijckwech, dit is de huidige Dijkweg en de Dijkstraat, op de plaats waar de Mariëndijk begint.

Andere benaming

(Ende Dijck)

Geschiedenis

Op 14 mei 1664 kocht Adriaen Cobmoyer, procureur van de Hoge en Provinciale Raad in Den Haag, van Maritgen Jandsdr. van Adrichem “een welgelegen woning-hofstede met 19 morgen 244 roeden (ca 17 ha.) grond in Monster, Honselersdijk en Wateringen” voor ƒ 22.000,--. Deze boerderij had Maritgen geërfd van haar vader Jan Pieterszn. van Adrichem.

Adriaen Cobmoyer verfraaide het huis en erf, en ging er wonen. Na zijn overlijden in 1682 is zijn echtgenote Johanna de Bever doorgegaan met de verfraaiingen, getuige de schitterende hekpalen met daarop het jaartal 1683, die er tot ver in de jaren dertig van de twintigste eeuw hebben gestaan.

Het huis, omschreven als een ‘heerenhuys en annexe tuyn’ , werd op 4 december 1741 in twee gedeelten verkocht door Matthias Cobmoyer aan Willem van der Pot (1704-1783), lakenkoopman te Rotterdam. 28 morgen onder Monster voor ƒ 9.100,00 en 40 morgen onder Honselersdijk, Naaldwijk en Wateringen voor ƒ 7.400,00.

Willem van der Pot koopt op 18 september 1742 de buitenplaats Stomperdijk erbij, die tegenover zijn huis lag tussen de huidige Endeldijk en de Middelbroekweg. Hij gebruikte die buitenplaats gedeeltelijk voor zijn eigen vermaak. Vanaf 1748 wordt het huis verhuurd.

De buitenplaats werd door Willem van der Pot in zijn "Endeldijk 's Hofdicht bezongen:

Al moet dit huis, zoo laag verschoven en veracht,

't Gering Hondsholredijk aan de oosterzij bepalen,

Daar 't Westeinde met den glans van 't Vorst'lijk slot mag pralen;

Al komt men hier niet in langs marm'ren trappen treën;

Al zyn, al 't geen men ziet, volstrekt noodwendigheën,

En ieder deze hut, met recht, mag ned'rig noemen,

Ze is echter groot; zij kan op achtbare oudheid roemen,

Waarop een heilig Huis des Grooten Konings stond,

Waarvan de muren, die de zold'ring onderschragen,

En duurzaam perkament getuigenissen dragen;

Een eerbied, een ontzag doen mij jier tevens aan,

'k Verbeeld mij hiet te zien het oud-kapittel staan,

En zijn Kanunniken en Godgewijde koren,

Verootmoed in gebeën en lofgezang te hooren.

Na zijn overlijden op 28 maart 1783 te Rotterdam ging het bezit over op zijn toen 47 jarige zoon Cornelis van der Pot. Hij was koopman op de Boompjes te Rotterdam en had ook de gave van de poëzie van zijn vader geërfd. In 1785 breidde hij de buitenplaats Endeldijk uit door de aankoop van een boerderij. Endeldijk bestond in 1787 uit de twee huizen Endeldijk en Stormerdijk, met een stal en ‘twee kleine huisjes bij deselve, plaatsje of tuin’.

Op 30 Augustus 1787 kwam het burgerlegertje van Delft, onder commando van Mappa, naar Naaldwijk, nam de Baljuw en Schout, Abraham Douglas, gevangen en hield hem gedurende enige dagen op ''Endeldijk'' opgesloten. Het gevolg daarvan was, dat toen de volgende maand Willem V in zijne waardigheid hersteld was, de zegevierende partij deze buitenplaats in een ruïne veranderde en er van de huizinge weinig meer dan de muren overbleef. Torenzicht, dat zich op ruim een kwartier afstand bevond, werd niet bezocht en bleef gespaard.

Na het overlijden van Van der Pot in Rotterdam in 1805 komt de buitenplaats in eigendom van zijn broer Willem van der Pot van Groeneveld (1764-1814).

In 1820 werd het te huur aangeboden als ‘welgelegen zomer- en winterverblijf, voorzien van aangename wandelingen, visscherij enz.’. Erbij hoorden dertien tuinderswoningen, enkele arbeiderswoningen en een boerderij met 40 ha grond.

Het huis kwam in 1881 in bezit van Pieter Abram Pijnacker Hordijk. Hij was afkomstig uit Naaldwijk en zal het huis als permanente woning in gebruik hebben genomen.

In 1978 zijn de laatste restanten van de buitenplaats Endeldijk gesloopt.

Bewoners

• - Jan Pieterszn. van Adrichem
• - 1664 Maritgen Jansdr. van Adrichem
• 1664 – 1682 Adriaen Cobmoyer x Johanna de Bever
• 1682 – Johanna de Bever
• - 1741 Mathias Cobmoyer
• 1741 - 1783 Willem van der Pot x Sara Bosch
• 1783 – 1805 Cornelis van der Pot
• 1805 – 1814 Willem van der Pot van Groeneveld
• 1881 – Pieter Abram Pijnacker Hordijk
•  

Huidige doeleinden

• Verdwenen

• Van de voormalige buitenplaats is alleen een ingemetselde steen bewaard gebleven.

Bronverwijzing

• Website Buytenplaets
• Website Poeldijk
• Hoffmann J. Jzn, W.J. - "Endeldijk in den patriottentijd" - Rotterdamsch Jaarboekje, pag 153-175
• Broeke, Martin van den, e.a. – Buitenplaatsen in het Westland. Met smaak en tot voordeel aangelegd, 2018