Buitenplaats Zorgvliet

Ligging

Deze buitenplaats lag achter de boerderij Zorgvliet, de Poort 8 in Houten.

Geschiedenis

Tijdens opgravingen in de jaren 1985-1987 door de ROB werden achter boerderij Zorgvliet funderingen gevonden van een gebouw. Vervolgens werd archiefonderzoek gedaan en het bleek dat het om een landhuis ging dat in het begin van de 18e eeuw werd bewoond door de schout van Houten, Jasper van Linden. In een verkoopakte uit 1796 wordt het huis 'Zorgvliet' genoemd. In 1813 wordt het pand deels afgebroken en in 1821 verdwijnen de laatste resten.

Nadat de ROB de funderingen had opgegraven kreeg de archeologische werkgroep toestemming de opgraving voort te zetten en de vondsten te beschrijven.

Behalve de funderingen van dit landhuis werden resten gevonden van een door brand verwoeste voorganger. Gezien de scherven die onder een laag van verbrand stro en hout tevoorschijn kwamen, moet dit gebouw al in het begin van de zestiende eeuw zijn afgebrand. Slechts een klein deel van de fundering van dit gebouw kon worden opgegraven, de rest ligt onder de geluidswal langs de Rondweg. Het steenformaat van de gevonden funderingen (29 x 14 x 7 cm) wijst op de stichting van een huis in de veertiende eeuw. Aangezien er ook resten van leem werden aangetroffen kan men denken aan een stenen gebouw met daarin vlechtwerkwanden, die ter isolatie met leem waren bestreken.

Rond 1650 werd ten noorden van dit afgebrande gebouw een nieuw huis gebouwd dat later de naam Zorgvliet kreeg. Van dit vrij grote en luxueuze huis is een beschrijving uit 1808. Hierin valt te lezen dat het huis bestond uit een begane grond met diverse kamers met geschilderd behang, schoorstenen, waarvan één met een schilderstuk, een marmeren gang, een keuken en een bier- en wijnkelder. Op de verdieping waren diverse logeerkamers en daarboven een grote zolder. Op het terrein bevonden zich verder een koetshuis en diverse andere gebouwen ten dienste van de tuin.

Omdat er tijdens de opgraving alleen nog delen van de fundering van dit gebouw werden teruggevonden, kunnen we stellen dat de sloop in 1821 waarschijnlijk grondig is aangepakt. De gevonden resten bestonden onder andere uit een kelder, een aantal gemetselde afvoeren, een pompput en een beerput. Buiten het gebouw werd een grote kelder gevonden die diende voor de opslag van regenwater.

Een sloot of kuil die tussen circa 1680 en 1750 gebruikt was als stortplaats voor huisvuil leverde een groot aantal vondsten op. Behalve veel aardewerk, porselein en glas bleek uit de vondst van wijnflessen en gegraveerde glazen dat de bewoners het behoorlijk breed moeten hebben gehad. Op hun menu stonden vooral runderen en varkens, maar ook oesters, kersen en druiven.

Tenslotte werd nog een fundering gevonden van een klein vierkant gebouwtje (2,3 x 2,3 m), vermoedelijk een duiventoren.

Bewoners

  • - Jasper van Linden

Huidige doeleinden

  • Verdwenen

Foto's © Albert Speelman 2023

@