Buitenplaats Velserduijn

Ligging

IJmuiden – lag ter hoogte van het plantsoen tussen de Maasstraat en de Heerenduinweg.

Geschiedenis

De hofstede (toen nog een eenvoudige boerenwoning) gaat terug tot het begin van de 17e eeuw. In 1648 verkopen de erfgenamen van Marijtje Jacobs aan Anthonij van Halewijn voor 2600 gulden de hofstede.

Op een kaart uit 1661 wordt de hofstede op de plaats van het latere Velserduijn aangegeven als bezit van Jan Jacobse Lommertse Kuijck. In latere transportakten worden als opvolgende eigenaren genoemd Gijsbert van Halewijn en juffrouw Geertruidt Velsermans in 1685, Dierck Out in 1685 en juffrouw Maria Anna van Weijningen in 1700. Zij zullen allen een relatie hebben met de familie Halewijn, want de familie houdt de hofstede in bezit tot in de 18e eeuw.

Op 19 maart 1727 verkoopt juffrouw Kunira Dirkz. van Velsen, weduwe van Wijnand van Halewijn de hofstede voor 1500 gulden aan Jan van Tongeren Silvesterzoon. Het geheel wordt omschreven als ´een woning met dessefls erf en thuijn genaamt Velderduijn met een stuk land groot twee morgen twee hond genaamt de Genijlensaat, gelegen voor de voorsijde wooning en thuijn´. De hofstede zal nog gebruikt zijn als een boerenbedrijf.

Jan van Tongeren Silvesterzoon verfraait de hofstede aanzienlijk en bouwt op de hofstede een herenhuis met tuinmanshuis, stalling en schuren. Er wordt ook een tuin aangelegd. Helaas kon hij er maar kort van genieten, in hetzelfde jaar overlijdt hij nog. Zijn zuster Maria Fhillippina en zijn nicht Cornelia van Tongeren erven ieder voor de helft de hofstede. Na het overlijden van Cornelia wordt haar zoon Anthony Bruijningh voor de helft mede-erfgenaam van de hofstede.

In 1729 bieden zij de hofstede te koop aan op een openbare veiling, die dan als volgt wordt beschreven: ‘een hofstede met heerenhuijs, tuijnmanswoning, stalling, wagenhuijs en verdere getimmerte, bepotinge en beplantinge genaamt Velserduijn. Nog een stuk land genaamt Genijlensaat gelegen voor het huijs’.

Pas in 1730 wordt de hofstede voor 1100 gulden verkocht aan François de Roos. Na zijn overlijden gaat de hofstede over naar zijn zoon Jan (Johannis) Roos. Die breidt in 1737 de hofstede uit door de aankoop van de boerderij die ten noorden van de hofstede ligt.

Jan Roos komt voor 1742 te overlijden. In dat jaar verkoopt zijn weduwe Anna Steurkamp de hofstede aan Johan Thierrij voor 2600 gulden.

Johan is eigenaar van hofstede Velseroogh die ten noorden van de hofstede ligt. Hij verkoopt in hetzelfde jaar de hofstede voor 3200 gulden door aan Anthonij Bractearius Abrahamzoon in Amsterdam. In 1743 verkoopt hij het voor 2200 gulden aan Jan Trout.

Jan Trout verkoopt het in 1744 voor 1800 gulden aan Gerrit Nijs, Roelant van Leuven, Jan Schepper en Gerardt Spijker. In 1746 verkopen zij hun aandeel aan mede-eigenaar Jan Schepper voor 950 gulden.

Na het overlijden van Jan Schepper verkoopt zijn weduwe, Johanna Susanna van Donk, de hofstede in 1757 aan Jan Theodorus Koek, burgemeester van de stad Haarlem. In 1777 laat hij verbeteringen aanbrengen op de hofstede. Op 6 augustus 1794 verkoopt hij de hofstede aan Hendrika Smit, weduwe van Jan Wils de Jonge, voor 6000 gulden.

Hendrika verkoopt het weer in 1796 voor 12.000 gulden aan haar dochter Cornelia Maria Wils. Zij is getrouwd met François Gerhard Beelsnijder.

Cornelia breidt in 1808 de hofstede uit met de aankoop van een groot gedeelte van de hofstede Plackersbosch, dat ten zuiden van Velserduijn ligt. De hofstede Plackersbosch wordt in 1812 gesloopt. Na het overlijden van Maria Cornelia gaat de hofstede over naar haar erfgenamen. Zij verkopen het in 1833 aan Isaac van der Smissen uit Haarlem.

Isaac van der Smissen woont op de hofstede en gebruikt het als boerenbedrijf tot rond 1838. Hij verhuist dan naar het logement Zomerzorg in Bloemendaal en stopt met het boerenbedrijf. In 1839 verkoopt hij de hofstede voor 13.000 gulden aan Willem Boreel van Hogelanden.

Willem Boreel van Hogelanden is eigenaar van de hofstede Waterland. Hij verpacht Velserduijn aan een boer en gebruikt het als vertrekpunt voor de jachtpartijen in de duinen. Na het overlijden van zijn oom Willem François erft hij ook Beeckesteijn en Velseroogh ten noorden van Velserduijn.

Aan het eind van de 19e eeuw komt het door vererving in bezit van jonkheer Jacob Willem Gustaaf Boreel van Hogelanden, die ook hofstede Waterland erft.

In 1907 wordt het herenhuis Velserduijn afgebroken en op de plaats wordt een jachtopzienerswoning gebouwd met een jachtkamer, bewoond door jachtopziener Gijs Jansen.

Door vererving via de vrouwelijke lijn komt het in bezit van baron Frederik Willem van Tuijl van Serooskerken. Na de Tweede Wereldoorlog verkoopt Frederik Willem de gronden van Velserduijn voor aanleg van de Maasstraat en de bouw van de flats. De jachtopzienerswoning wordt in 1954 afgebroken.

Van de hofstede resteert alleen nog in de westelijke deel van het plantsoen tussen de Maasstraat en Heerenduinweg een rij bomen die langs een laan staan, die ooit deel uitmaakte van de tuin in hofstede Velserduijn.

Bewoners

  • - 1648 erfgenamen Marijtje Jacobs
  • 1648 – Anthonij van Halewijn
  • 1661 – Jan Jacobse Lommertse Kuijck
  • - 1685 Gijsbert van Halewijn en Geertruidt Velsermans
  • 1685 – Dierck Out
  • 1700 – Maria Anna van Weijningen
  • - 1727 Kunira Dirkz. van Velsen
  • 1727 Jan van Tongeren Silvesterzoon
  • 1727 – Maria Fhillippina en Cornelia van Tongeren
  • - 1730 Maria Fhillippina en Anthony Bruijningh
  • 1730 – François de Roos
  • - 1742 Jan (Johannis) Roos x Anna Steurkamp
  • 1742 Johan Thierrij
  • 1742 – 1743 Anthonij Bractearius Abrahamzoon
  • 1743 - 1744 Jan Trout
  • 1744 – 1746 Gerrit Nijs, Roelant van Leuven, Jan Schepper en Gerardt Spijker
  • 1746 – 1757 Jan Schepper x Johanna Susanna van Donk
  • 1757 – 1777 Jan Theodorus Koek
  • 1777 – 1796 Hendrika Smit
  • 1796 – Cornelia Maria Wils x François Gerhard Beeldsnijder
  • - 1833 erfgenamen Cornelia Maria Wils
  • 1833 – 1839 Isaac van der Smissen
  • 1839 – Willem Boreel van Hogelanden x Margaretha Jacoba Maria Paulina Boreel
  • - Jacob Willem Gustaaf Boreel van Hogelanden
  • 1907 sloop hofstede

Huidige doeleinden

  • Verdwenen

Bronverwijzing

  • Noord-Hollands Arcadia
  • Morren, Jan – “Kastelen en buitenplaatsen in Velsen. Deel 3: IJmuiden, Velsen-Zuid en –Noord”

Foto's

Foto's © Albert Speelman 2023

@