Buitenplaats Kloetinge

Ligging

Kloetinge - Marktveld 19

Geschiedenis

De buitenplaats Kloetinge bestond in de late 18e eeuw uit een huis en een koetshuis. Op de kaart van D.W.C. Hattinga uit 1748, "Kaarte van het Westelyk gedeelte van Zuydbeveland", staat de buitenplaats niet herkenbaar aangegeven. Oorspronkelijk bestond het uit een hoofdhuis en een koetshuis. In de loop der tijd is de buitenplaats uitgebreid met belendende percelen en gebouwen, waaronder het uit 1616 stammende rentmeesterskantoor. Tot de buitenplaats behoren ook de koetsierswoning uit 1893 en de 17e eeuwse voormalige pastoriewoning.

Eigenaresse, in 1823, van de buitenplaats was Maria Cornelia van der Bilt. In 1840 is zij overleden en op 9 september 1844 verkoopt Zywert Diederik van der Bilt La Motthe de buitenplaats aan jhr. Aarnout Reinier de Haze Bomme (1803 - 1847). Na het overlijden van aarnout de Haze Bomme op 2 september 1847 bleef zijn vrouw Sophie Jeanne Boogaert (1815 - 1894) op Kloetinge wonen. In 1850 - 1851 wordt de "stalling met wagenhuis" afgebroken en vervangen door een nieuw gebouwd koetshuis. In 1895 koopt mevrouw Jacoba Quirina Cornelia Peman Kakebeeke (1869 - 1959), gehuwd met Willem Frederik Karel Lenshoek (1863 - 1935), van de erfgenamen de buitenplaats.

In de 19e en 20e eeuw is het buiten uitgebreid met een koetsierswoning, een uit 1616 stammend pand dat als kantoor in gebruik werd genomen en een woonhuis dat lange tijd diende als pastorie. In deze pastorie is in 1817, als zoon van een dominee, de natuurkundige Chr.H.D. Buys Ballot geboren die in 1857 aantoonde dat de rotatie van de aarde invloed had op de windrichting en hierdoor internationale bekendheid kreeg.

Het vroeg 18e-eeuwse herenhuis (Marktveld 19) was niet goed onderhouden en begin jaren twintig besloot eigenaar Willem Frederik Karel Lenshoek om het huis te laten afbreken en te vervangen door een villa ontworpen door de Middelburgse architect A.L.J. Goethals. Het huidige hoofdhuis is in 1924 gebouwd in een zakelijk expressionistische stijl met kenmerkende details, zoals de middenpartij met de opgebogen daklijst en het grote glas-in-loodraam boven de voordeur. In de bouwstijl is duidelijk de Amsterdamse school herkenbaar. Het interieur is geïnspireerd op het expressionisme, art deco en het oriëntalisme.

De parkachtige tuinaanleg in landschapsstijl is in de loop van 19e eeuw ontwikkeld. In het voormalige moestuingedeelte ligt de bloementuin. Door de toepassing van toen onbekende planten in de jaren tachtig, is de tuin landelijk bekend geworden als een van de vijf ‘Zeeuwse Tuinen’.

Op het terrein ligt tevens een kasteelberg die in de 11e eeuw is gebouwd en bewoond als woonhoogte, ter bescherming tegen het water. In de 12e of 13e eeuw is de berg om krijgskundige redenen verhoogd tot kasteelberg en voorzien van een ringgracht. De berg ligt vlakbij het dorpscentrum en had dus duidelijk een strategische functie. De verhoging van woonhoogte tot kasteelberg diende als verschansing voor een ambachtsheer en zijn manschappen, die zich zo konden verdedigen tegen invallen.

Bewoners

  • 1823 - Maria Cornelia van der Bilt
  • - 1844 Zywert Diederik van der Bilt La Motthe
  • 1844 - jhr. Aarnout Reinier de Haze Bomme x
  • - 1894 Sophie Jeanne Boogaert
  • 1895 - Jacoba Quirina Cornelia Peman Kakebeeke xWillem Frederik Karel Lenshoek

Huidige doeleinden

  • Particuliere bewoning

Opengesteld

  • Niet toegankelijk

Bronverwijzing

  • Lenshoek, Marian en Ronald van Immerseel. "Buitenplaats Kloetinge door de eeuwen heen" uit: De Woonstede door de eeuwen heen. nr. 134 (pag. 2-9)
  • Lenshoek-Smeets, M.C. en R.H.M. van Immerseel, Over ambachtsheren en kasteelbergen: de geschiedenis van twee buitenplaatsen in Kloetinge, Goes 2006

Foto's

Foto's © Albert Speelman 2023

@