Buitenplaats Anderwijk

Ligging

Koudekerke

Geschiedenis

In het tweede kwart van de 17e eeuw kocht Quirijn Willems vijf naast elkaar gelegen stukken grond waarop hij een buitenverblijf liet bouwen. Hij was stadsbestuurder en getrouwd met Leuntje (Apollonia) van Roo, met wie hij zes kinderen had. In de periode 1645-1652 bekleedde hij de functie van schepen van Vlissingen en in 1649 die van 'gedeputeerde wegens Vlissingen in de Staten van Walcheren'. Quirijn overleed in 1652.

Op 18 september 1674 besloten de erfgenamen van Quirijn Willems om hun bezit te verkopen. Weduwe Willems was al in 1669 overleden en de vier dochters Janneke, Catelijnke, Susanna en Apollonia en de zonen Quirijn en Michiel zagen in dr. mr. Georgius Sorgeloos een goede opvolger. Georgius was naast medicus en jurist stadsbestuurder van Vlissingen. Vanaf 1673 was hij raad en vele jaren schepen in de periode 1675-1692.

Willem de Vos kocht op 11 maart 1693 de buitenplaats van dokter Sorgeloos. Tussen 1692 en 1713 was hij schepen van Vlissingen. Na het vroegtijdig overlijden van Willem de Vos in 1721 bleef de buitenplaats nog lange tijd in het bezit van de familie. Zoon Jasper en zijn vrouw, jvr. Christina Tant, ontfermden zich over de buitenplaats. Jasper bekleedde de bekende functies van raad en schepen en was verder rekenmeester bij de Rekenkamer van Zeeland. In 1730 is hij overleden.

Christina Tant besluit pas in 1757 haar bezit te verkopen. De nieuwe eigenaresse van Anderwijk wordt haar zus Sara Tant. Zij heeft niet lang van de buitenplaats kunnen genieten, want in 1760 is zij overleden. De buitenplaats komt in hetzelfde jaar, door een legaat van Sara Tant, in het bezit van Engelbert Johan van der Mandere (1744-1827). Hij is een zoon van Jacob van der Mandere en Petronella Geertruida van Berckel. Ruim tien jaar later verkocht hij de buitenplaats aan zijn vader mr. Jacob van der Mandere (1707-1775). Jacob was al eigenaar van de buitenplaats Der Boede.Hij was heer van Ouwwerkerk op Duiveland en was tijdens zijn arbeidzame leven actief in de magistraat van Vlissingen, sinds 1726 als raad. In 1732-1733 als schepen en later als burgemeester. Daarnaast wij hij tussen 1736 en zijn overlijden nog bewindhebber van de VOC.

Van der Mandere besloot in 1773 om een klein deel van de grond van Anderwijk af te staan. Zo werd de lokale landbouwer Jan Baert de mogelijkheid geboden hier een eigen boerderijtje te stichten. Na het overlijden van Jacob van der Mandere en zijn weduwe Petronella Geertruida van Berckel erfde hun dochter, vrouwe Johanna Susanna van der Mandere, hun bezit in 1781.

Johanna Susanna was getrouwd met Paulus Ewaldus van de Perre. Als zij in 1790 overlijdt, duikt haar minderjarige dochter Jacoba Johanna van de Perre op in de archiedocumenten. In dat jaar erfde de slechts twaalfjarige overigens niet allen haar moeders nalatenschap, ook haar puissant rijke oom, mr. Johan Adriaen van de Perre, liet Jacobo Johanna een derde gedeelte van zijn vermogen na. Jacoba Johanna trouwde in 1797 met haar neef Johannes Cornelis van der Mandere. In 1805 worden de buitenplaatsen Anderwijk en Der Boede verkocht aan mr. Abraham van Doorn.

Van Doorn bekleedde diverse hoge functies. Hij werd namelijk raad, schepen en burgemeester van Vlissingen, in de Franse tijd gecommitteerde in het Departementaal Bestuur en uiteindelijk landdrost van Zeeland, de hoogste bestuurder van het departement. Hij was getrouwd met Pieternella Wilhelmina van Dishoeck en hadden twee zonen, namelijk Hendrik Jacob en Anthony Pieter.

Niet lang na het overlijden van Abraham, op 31 maart 1814, werd het herenhuis van Anderwijk afgebroken. De Van Doorns bezaten al verschillende buitenplaatsen. Vermoedelijk werd die hoeveelheid bezittingen na de economische gezien zware Franse tijd toch wat teveel van het goede. De zonen Hendrik Jacob en Anthony Pieter erfden respectievelijk het voorname Der Boede en het uit de buitenplaats Westerbeek voortgekomen Moesbosch.

Bewoners

  • - 1652 Quirijn Willems x Leuntje van Roo
  • 1652 - 1669 Leuntje van Roo
  • 1669 - 1974 erven van Quirijn Willems
  • 1674 - 1693 Georgius Sorgeloos
  • 1693 - 1721 Willem de Vos
  • 1721 - 1730 Jasper de Vos x Christina Tant
  • 1730 - 1757 Christina Tant
  • 1757 - 1760 Sara Tant
  • 1760 - 1771 Engelbert Johan van der Mandere
  • 1771 - 1775 Jacob van der Mandere x Petronella Geertruida van Berckel
  • 1775 - 1781 Petronella Geertuida van Berckel
  • 1781 - 1790 Johanna Susanna van der Mandere x Paulus Ewaldus van de Perre
  • 1790 - 1805 Jacoba Johanna van de Perre x Johannes Cornelis van der Mandere
  • 1805 - 1814 Abraham van Doorn x Pieternella Wilhelmina van Dishoeck
  • 1814 afbraak

Huidige doeleinden

  • Verdwenen

Bronverwijzing

  •  Den Spiegel - april 2012, Jaco Simons "Hof Anderwijk. Verdwenen buitenplaats uit de anonimiteit gehaald" - pag. 17-23

Foto's © Albert Speelman 2024

@