Buitenplaats Zwanenburg

Ligging

Nieuwegein - Utrechtsetraatweg (De buitenplaats heeft gestaan op de plaats waar nu de R.K. pastorie van de Nicolaaskerk staat.)

Andere benaming

Zuylenstein

Geschiedenis

Wie het huis heeft laten bouwen is niet bekend. De oudst bewaarde afbeelding dateert uit 1633 en bovendien staat in de gevelsteen, die in de noordgevel van de huidige pastorie gemetseld is, ook dit jaartal.

In 1744 koopt Hendrik van Nellestein het huis van de weduwe van Halm. Deze Hendrik was sinds 1725 ook al eigenaar van het noordelijker gelegen huis De Geer.

Als volgende eigenaar vinden we Van Westrenen, die het omstreeks 1781 in bezit krijgt. Lang is hij echter niet eigenaar geweest, want in 1786 verkoopt hij het huis aan Margaretha Johanna Issendorp, weduwe van Hendrik Grunelius uit Amsterdam.

In 1801 wordt het huis weer te koop aangeboden en dan wordt het gekocht door Clara Charlotte de Geer, die getrouwd is met Willem Hendrik, Baron van Utenhove. Deze baron is eigenaar van de huizen Heemstede II en Stormerdijk. Maar opnieuw wordt het huis verkocht en wel al na twee jaar! Gedurende zes jaar wordt dan Johanna Aletta Achterberg eigenaresse van het huis, tot haar dood op 23 oktober 1809.

Het huis komt dan in bezit van de familie Robert. De heer Th. Robert is lange tijd gemeenteraadslid van Jutphaas geweest. Nadat hij is overleden, besluit zijn weduwe het huis te koop aan te bieden aan het R.K. kerkbestuur. Zij biedt het geheel aan voor het bedrag van f. 42.315,- Zij doet dit, omdat ze al een tijd de wens koestert, dat op het landgoed de nieuwe R.K. kerk van Jutphaas gebouwd wordt. Aan het Overeind stond nog steeds een oude noodkerk, die in gebruik was genomen, nadat de protestanten de kerk op het Kerkveld aan het einde van de 16e eeuw hadden overgenomen. De noodkerk was veel te klein en bovendien bouwvallig, waardoor er al een tijd sprake is van het bouwen van een nieuwe kerk. Door financiële problemen wordt dit steeds uitgesteld en daardoor wordt er niet enthousiast gereageerd op het voorstel van de weduwe Robert.

De zaken veranderen als de eigenaar van het huis De Geer, jonkheer Barthold Jacob Lintelo de Geer van Jutphaas met het voorstel komt dat als het kerkbestuur Zwanenburg met twee morgen tuin en het bos koopt voor f. 12.315, hij de overige tien bunders weiland, boomgaard en grienden wil kopen voor f. 30.000. Op dat voorstel wordt door het kerkbestuur ingegaan en al vrij snel wordt begonnen met de bouw van de nieuwe Nicolaaskerk, die op 11 mei 1875 wordt ingewijd. Het huis zelf wordt pastorie. De pastoor W. van Heukelum laat Zwanenburg grondig restaureren, maar daarna is er weinig onderhoud meer aan verricht.

In 1939 is het gebouw er zo slecht aan toe, dat men besluit een nieuwe pastorie te bouwen. Eerst wordt er een nieuw huis gebouwd achter Zwanenburg, waarna de sloper komt om het oude Zwanenburg af te breken.

Bewoners

  • - 1744 weduwe Van Halm
  • 1744 Hendrik van Nellestein
  • 1781 - 1786 Van Westrenen
  • 1786 - 1801 Margaretha Johanna Issendorp, weduw van Hendrik Grunelius
  • 1801 - 1803 Clara Charlotte de Geer x Willem Hendrik, baron van Utenhove
  • 1803 - 1809 Johanna Aletta Achterberg
  • 1809 - de heer Th Robert en zijn vrouw
  • 1875 pastoor W. van Heukelum

Huidige doeleinden

  • Verdwenen

Op de plaats waar vroeger de tuin van Zwanenburg zich bevond, staat nu de R.K. Nicolaaskerk. Vlakbij de plaats van het vroegere huis staat nu de R.K. pastorie. Wel is er een inrijhek van de vroegere buitenplaats bewaard gebleven, met daarop de naam Zwanenburg en het jaartal 1876.

Bronverwijzing

  • Van Ridderhofstad tot Buitenplaats.

Foto's © Albert Speelman 2023

@