Buitenplaats Stadwijck

Ligging

Sappemeer

Geschiedenis

Gerhard ten Berge koopt in 1670 een “plaatse” aan in Sappemeer. Voor ƒ 4.150 verkreeg hij van Aeltien Harckens ruim 17 grazen groenland, gelegen tussen het Heerendiep en het Achterdiep. Niet lang daarna bouwde hij hier een ruime hofstede, die hij Stadwijck noemde.

Van de buitenplaats is geen afbeelding bewaard gebleven. Maar het “Caartboek van Sappemeer”, in 1691 vervaardigd door de landmeter Tideman, toont ons een boerenhoeve van het zogenaamde kop-hals-romptype: een groot dwarshuis door een smal tussenstuk verbonden met de achtergelegen schuur. Omringd door parken en boomgaarden, bood het ongetwijfeld een fraaie aanblik.

In 1682 werd Lodewijk Wijchgel eigenaar van de buitenplaats. Hij was op 18 april 1680 getrouwd met Gerhard ten Berge’s kleindochter Lammina. Lodewijk verkocht de buitenplaats in 1704 voor ƒ 5.530 aan Henric Rudolph Walther en Christina Elijsabeth Wolfsen.

Voor ƒ 3.000 verkopen zij het in 1707 aan Herman Knock. Hij was getrouwd met Wobbina Writzers, dochter van een rijke hereboer. Na het overlijden van Herman in 1719 werd de buitenplaats door zijn erfgenamen voor ƒ 5.000 verkocht aan Jan Duirsema, ritmeester van een compagnie te paard.

Zijn laatste levensjaren verbleef hij op de buitenplaats in gezelschap van zijn zuster Lipke Duirsema, de weduwe van Enno Meijer. Zij overleed kort na haar broer in 1769. De buitenplaats ging over aan haar zoon Meinardus Meijer, die in 1768 getrouwd was met Trijntje Hesse.

De buitenplaats werd op 9 februari 1775 verkocht voor ƒ 6.000 aan mr. Jacob Appius, die daar gezamenlijk met zijn oudste zuster Margareta Jacomina Appius ging genieten van een welverdiende rust. Na zijn overlijden in 1789 werd de buitenplaats op 3 mei 1790 voor ƒ 7.521 verkocht aan de landbouwer Steven van Delden en zijn vrouw Tjabbechien Ammes.

De familie Van Delden heeft de hofstede nog 150 jaar bewoond. Omstreeks 1900 is het door brand verwoest. Op de plaats staat nu een nieuwe boerderij.

Bewoners

  • 1670 – Gerhard ten Berge
  • 1682 – 1704 Lodewijk Wijchgel x Lammina ten Berge
  • 1704 – 1707 Henric Rudolph Walther x Christina Elijsabeth Wolfsen
  • 1707 – 1719 Herman Knock x Wobbina Writzers
  • 1719 – 1769 Jan Duirsema
  • 1769 – 1775 Meinardus Meijer x Trijntje Hesse
  • 1775 – 1789 Jacob Appius
  • 1790 – Steven van Delden x Tjabbechien Ammes

Huidige doeleinden

  • Boerderij

Opengesteld

  • Niet toegankelijk

Bronverwijzing

  • Groninger Volksalmanak 1961 - pag. 99-119
  • Voormalige website www.rna-project.org

Foto's © Albert Speelman 2023

@