Buitenplaats Compostel

Ligging

Utrecht - dit huis komen we tegen op een kaart uit 1660, waarop een aantal percelen tussen de Biltse Straatweg, Hoofddijk, Minstroom, Oudwijkerdwarsstraat, Hofstraat, Braamstraat en Oudwijkerlaan in Utrecht worden weergegeven. Het huis lag dicht bij de Gildpoort, één van de stadspoorten van Utrecht.

Andere benaming

Ludolfs hofstede, Over de Vecht

Geschiedenis

Het huis Compostel heeft mogelijk gestaan op de plaats van het oude huis "Over de Vecht". In 1600 komen we namelijk een verweerstuk tegen van het huis Compostel, en daarin wordt gesproken over de 'Hoffsteede wel eertijts heren Ludolffs Hoffstede gehecten'.

Met heer Ludolf wordt bedoeld ridder Ludolf over de Vecht. Deze Ludolf laat vermoedelijk rond 1250 een huis bouwen, dat hij de naam Ludolfs hofstede geeft. Hij stamt uit het geslacht Over de Vecht, dat een van belangrijkste ministerialengeslachten was en hun zetel op het (oude) huis Overdevecht hadden.

Volgens Buitelaar heeft de familie Overdevecht, waarschijnlijk gedreven door geldzorgen, de bezittingen moeten verkopen, totdat zij uiteindelijk ook het huis Overdevecht moest verpanden. Het werd in 1317 verkocht aan de nabijgelegen abdij Oudwijk. Het is mogelijk dat de familie het landgoed vervolgens gepacht heeft.

Volgens Bardet had Ludolf de grond in leen van de bisschop van Utrecht. Zijn kleinzoon Hartbaren van Over de Vecht heeft de grond in vrije eigendom, maar hij verkoopt het aan het klooster Oudwijk, om het daarna in pacht terug te krijgen. Gedurende enkele eeuwen blijft deze situatie zo bestaan.

Later komen we een familie Compostel tegen, die hun naam ook geven aan twee huizen aan de Oudegracht en de Ganzenmarkt in Utrecht.

In een pachtbrief uit 1438 blijkt dat Herman van Compostel het goed in pacht heeft en een nieuw huis laat bouwen.

Op kaarten uit de 16e eeuw en 17e eeuw wordt Compostel weergegeven als boomgaard. Hoewel op een kaart uit 1570 van Jacob van Deventer ook een huis afgebeeld wordt.

In 1660 is Compostel in pacht van Allard van Ewijck. Hij is rentmeester van de goederen van de voormalige kloosters Wittevrouwen en Vrouwenklooster. Als hij in 1671 sterft wordt hij opgevolgd door zijn zoon Justus. Justus krijgt het landgoed in eeuwigdurende pacht en laat waarschijnlijk een nieuw huis bouwen. Compostel blijft tot 1754 in bezit van de familie van Ewijck.

In 1754 komen we als eigenaar van het landgoed Aart van Scherpenzeel tegen. Na hem is Compostel in bezit van zijn kleinzoon Willem.

De laatste eigenaar van Compostel is de familie Arendts.

In 1871 wordt het terrein en landhuis gekocht door de zes parochies van Utrecht om er de R.K. begraafplaats St. Barbara aan te leggen.

Bewoners

  • ca 1250 ridder Ludolf van Over de Vecht
  • 1317 Hartbaren van Over de Vecht
  • 1438 Herman van Compostel
  • 1660 - Allard van Ewijck
  • 1671 - Justus van Ewijck
  • 1754 - Aart van Scherpenzeel
  • - Willem van Scherpenzeel
  • - 1871 familie Arendts

Huidige doeleinden

  • Onbekend

Het landgoed is nu onderdeel van de R.K. begraafplaats St. Barbara aan de Prinsesselaan.

Opengesteld

  • Park is vrij toegankelijk

Bronverwijzing

  • Buitens binnen Utrecht
  • Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht (1995)
  • De Utrechtse wijken - Oost

Foto's © Albert Speelman 2023

@