Buitenplaats Soestbergen

Ligging

Utrecht - Gansstraat

Andere benaming

(Zoesbergen, Soesbergen)

Geschiedenis

Het goed Soestbergen omvat, volgens de oudste leenregisters uit de late 14e eeuw van de heren van Vianen, 24 morgen land (mitter zoosslaghe) en het dagelijks gerecht. Met zoeslag of zoofslag wordt bedoeld het recht om zoden van dit land te mogen steken. Deze werden in die tijd gebruikt voor het verstevigen van wegen en dijken. Beleningsakten uit de 16e en 17e eeuw spreken niet meer van zoeslag maar van soesbergen, zodenbergen.

Via diverse eigenaren kwam het in bezit van de heren van Zuylen, die het in 1538 voor het eerst beleenden, inclusief een huis, hofstede en boomgaard. Een eeuw later wordt het huis en veel grond gekocht door Johanna van Sneeck. Na haar dood gaat het over op haar zoon Pieter van der Burch. Hij liet zich 'heer van Zoesbergen' noemen. Mogelijk heeft hij het huis van de gerechtsheerlijkheid laten verbouwen tot het buitenhuis Soesbergen.

In 1671 is Pieter overleden. Het huis vererfd na enige jaren op zijn nicht Johanna Maria van der Burch, echtgenoot van Philibert de Clerque. Tot 1806 bleef het vervolgens in bezit van de Vlaamse familie De Clercque, later ook De Clercque Wissocq genaamd. Een nazaat deed afstand van zijn rechten en werd de buitenplaats in 1829 door de gemeente Utrecht gekocht.

De tuin wordt omgebouwd tot Eerste Algemene Begraafplaats van de gemeente Utrecht. Dit was noodzakelijk door de nieuwe wet op de lijkbezorging: Er mocht niet meer in de kerk of binnen de gemeente begraven worden. Het ontwerp voor de begraafplaats werd waarschijnlijk uitgevoerd door de landschapsarchitect J.D. Zocher jr. Het huis wordt verbouwd in Empire stijl en werd de woning van de doodgraver. Bij het huis hoort nog wel een tuin, die gescheiden is van de begraafplaats door een sloot.

Bewoners

  • 1538 - heren Van Zuylen
  • - Johanna van Sneeck
  • - 1671 Pieter van der Burch
  • 1671 - Johanna Maria van der Burch x Philibert de Clerque
  • - 1806 familie De Clercque (De Clercque Wissocq)
  • 1829 - gemeente Utrecht

Huidige doeleinden

  • Kantoor

Opengesteld

  • Niet toegankelijk

Bronverwijzing

  • Buitens binnen Utrecht
  • De Utrechtse wijken - Oost

Foto's © Albert Speelman 2023

@