Buitenplaats Bijdorp

Ligging

Voorschoten - Veurseweg 5

Andere benaming

Bydorp

Geschiedenis

De hofstede was in de 16e eeuw eigendom van ridder Jacob Oem van Wijngaarden, tevens eigenaar van kasteel Ter Lips. De boerenhofstede was in die tijd een groot boerenbedrijf die bestond uit meerdere gebouwen met verschillende functies zoals het woonhuis, de schuren, de stallen, etc. e hofstede was een onderdeel van het Kasteel Ter Lips.

Aan het eind van de 16e eeuw is de hofstede eigendom van de familie Rengers. En bleef tot 1634 in eigendom van de familie, totdat Willem Rengers, eigenaar en "capiteyn van een compagnie voetknegten ten diensten vande verenigde Nederlanden" het verkocht aande advocaat Gerard Meerman uit Leiden.

In 1634 werd de Leidenaar, Gerard Meerman Fransz. eigenaar. Hij veranderde het in een buitenplaats, bestaande uit een '...hofstede voorzien van verscheidene kamers en vertrekken, koetshuis, paardenstal, tuinmanshuis, boomgaarden, plantagies, laan en verder getimmerten'. In totaal hebben er drie generaties van de familie Meerman op de hofstede gewoond. Op 2 maart 1697 verkoopt Gerard Meerman Fransz. de hofstede aan Johan de Bije en zijn vrouw Anna Oorthoorn. Het geheel wordt als volgt omschreven: "Hofstede voorzien met verschillende kamers en vertrekken, koetshuis, paardestal, tuinmanshuis, boomgaarden, plantagies, eenlaan en verder getimmerten daarop staande, drie hond teelland, gelegen aan den Heerweg bezijden de Laan. Mitsgaders het partij weiland, gelegen achter de hofstede tot aan de Vliet, zijnde tezamen groot ongeveer 8 morgen 3 hond, gelegen in de heerlijkheid Voorschoten. Belendingen, oosten: de Vrouwe van Condersloot, westen: het weeshuis, tot Leiden strekkende uit het noorden: de Voorschoten Heer- of Rijweg en zuidwaarts: tot dezelve Vliet". Het toegangshek aan de Veurseweg is waarschijnlijk in opdracht van dit echtpaar opgericht in de periode tussen 1697 en 1700. De familie heeft ook oprdracht gegeven om twee speelhuisjs / theekoepels te bouwen. Een stond er op de oever van de Vliet en een stond er aan de Heerweg die tegenwoordig de Veurseweg heet.

Na het overlijden van mevrouw Oorthoorn in 1700 en die van de burgemeester Bije in 1715 werd de 'hofstede zijnde herenhuis' verkocht aan Francois Greenwood door de erfgenamen van Bije. Greenwood heeft de buitenplaats 14 jaar in bezit gehad totdat het op 3 februari 1730 weer verkocht werd. De koper is Paulus Poursoij, die het op zijn beurt weer verkoopt aan Mattheus Hoeufft van Oije op 8 mei 1739. Hij was getrouwd met Anna Isabella van Nassau-la Lecq wie uit een bastaard tak kwam van de familie van Willem I 'de Zwijger' van Nassau, prins van Oranje.

Op 29 maart 1771 werd de buitenplaats verkocht door de broer van Mattheus van Oije, Leonardus Hoeufft. Hij heeft de buitenplaats geërfd in 1765 van zijn overleden broer. De koper was mr. Pieter Chanquion, die lid was van het vroedschap van Leiden. Mr. Pieter Chanquion schonk in 1804 de buitenplaats aan zijn vrouw Anna van der Hoeven. Het bleef tot 1863 in handen van deze familie. Zij lieten het huis verbouwen in neoclassicistische trant en een park aanleggen in landschapsstijl. Na het overlijden van Susanna Jacobs van der Hoeven in 1862 werd de buitenplaats voor het laatst door een particulier gekocht.

In 1863 kocht Johannes Franciscus Farensbach de buitenplaats en ging er samen met zijn vrouw en kinderen wonen. Hij overleed in 1875 te Lourdes, waar hij genezing zocht. De buitenplaats kwam in handen van de Congregatie van de heilige Catharina van Siena - de vrouwelijke volgelingen van de heilige Dominicus - onder voorwaarde dat, ter nagedachtenis aan Farensbach, het te vestigen instituut Lourdes zou worden genoemd en dat de 'oude zaal' gehandhaafd bleef. Hierdoor is een deel van het huis bewaard gebleven. In 1879 werd op de buitenplaats het Rooms Katholieke Instituut Onze Lieve Vrouwe van Lourdes gevestigd. Er werd een noviciaat gebouwd enin 1895 kwam de neogotische kapel gereed.

Nu wordt de buitenplaats gebruikt als tehuis voor bejaarde nonnen.

Bewoners

  • - Jacob Oem van Wijngaarden
  • - 1634 Willem Rengers
  • 1634 - Gerard Meerman Franz.
  • - Frans Meerman
  • - 1697 Gerard Meerman Fransz.
  • 1697 - 1700 Johan de Bije x Anna Oorthoorn
  • 1700 - 1715 Johan de Bije
  • 1715 erfgenamen van De Bije
  • 1715 - 1730 Francois Greenwood
  • 1730 - 1739 Paulus Poursoij
  • 1739 - 1765 Mattheus van Oije x Anna Isabella van Nassau-la Lecq
  • 1765 - 1771 Leonardus Hoeufft
  • 1771 - 1804 Peter Chanquion x Anna van der Hoeven
  • 1804 - Anna van der Hoeven
  • - familie Van der Hoeven
  • - 1862 Susanna Jacobs van der Hoeven
  • 1863 - 1875 Johannes Franciscus Farensbach
  • 1875 - Congregatie van de heilige Catharina van Siena

Huidige doeleinden

  • Verzorgingshuis voor oudere nonnen

Opengesteld

Bronverwijzing

  • Hekken in Nederland
  • Kastelen en buitenplaatsen in Zuid-Holland
  • Kamp, Peter van de - "Een bouwhistorische onderzoek naar de voormalige buitenplaats Bijdorp in Voorschoten met de nadruk op de aanwezige oranjerie" - 2006

Foto's

Foto's © Albert Speelman 2023

@