Buitenplaats Beek en Royen

Ligging

Zeist - 2e Dorpsstraat 54 - 58

Geschiedenis

Het gebied maakte oorspronkelijk onderdeel uit van de grote gemeenschappelijke heidevelden, die zich ten noorden van het dorp richting Amersfoort uitstrekten. Aan het einde van de 17e eeuw, begin 18e eeuw na de aanleg van het Slotcomplex komt er verandering in. Er komt een lange zichtas, de Slotlaan, met aan weerszijden evenwijdige paden. Ook werd er een diagonaalas getrokken, die benut wordt voor de tweede grote buitenplaats van Zeist, namelijk Beek en Royen. De stichter was Hendrik Verbeek (1707 - 1788), burgemeester van Utrecht en lid van het Utrechtse regentenpatriciaat. Vanaf 1730 breidde hij zijn bezittingen voortdurend uit.

Het landgoed besloeg in 1771 ruim 300 hectare. Hij liet voor en achter zijn huis een fraai park aanleggen in formele stijl, dat in 1771 opgemeten werd door H. van Cooten. Hij liet door Christiaan van Houten een tekening maken van zijn kennelijk pas voltooide park.

Na zijn overlijden in 1788 kwam de buitenplaats in handen van zijn dochter en haar man Jacob Evert van Muyden. De volgende eigenaresse is een dochter van Van Muyden, gehuwd met mr. Paul Engelbert Voet van Winssen. Omstreeks 1811 moet de buitenplaats al verkocht zijn aan Johannes van Laer, de toenmalige ambachtsheer van Zeist. Hij heeft slechts kort van zijn bezittingen kunnen genieten, want in 1816 is hij overleden.

In 1818 wordt de buitenplaats verkocht door de erven van Johannes van Laer. Zij verkochten onderhands het huis, erf, tuin en stalling voor ƒ 7.000,-- aan Johan Coenraad Hendrik graaf van Renesse. Een paar dagen later kwam het grote grondbezit in openbare veiling, evenals het Slot Zeist. Op de veiling werd Beek en Royen voor ƒ 16.500,-- verkocht aan mr. Coenraad Willem Wijborgh, die tegelijkertijd ook de heerlijkheid Zeist kocht. In 1822 verkocht hij het Slot en Beek en Royen tegen het eind van de jaren twintig aan de Amsterdamse notabele Albert Voombergh.

Na de aankoop van het landgoed liet Albert Voombergh op het voorste gedeelte van het grote bosgebied zijn buitenplaats Hoog Beek en Royen bouwen.

Bewoners

  • - 1788 Hendrik Verbeek x Justina Clara van Royen
  • 1788 - mv Verbeek x Jacob Evert van Muyden
  • - ca 1811 mw Van Muyden x mr. Paul Engelbert Voet van Winssen
  • ca 1811 - 1816 Johannes van Laer
  • 1816 - 1818 erven van Johannes van Laer
  • 1818 - Johan Coenraad Hendrik graaf Van Renesse (huis)
  • 1818 - ca 1824 mr. Coenraad Willem Wijborgh (landgoed)
  • ca 1824 - Albert Voombergh (landgoed)
  • 1915 - jkh F. van de Poll

Huidige doeleinden

  • Particuliere bewoning

Opengesteld

  • Niet toegankelijk

Bronverwijzing

  • Zeist, groei en bouw. Huis ter Heide, Lyceumkwartier en Austerlitz
  • Zeist, groei en bouw. Het slot en omgeving
  • Kastelen en buitenplaatsen op en om de Utrechtse Heuvelrug
  • Van de Poll-Stichting Zeist - maart 1980 en maart 1981 - "Beek en Royen" door J. Meerdink

Foto's © Albert Speelman 2023

@