Buitenplaats Molenbosch

Ligging

Zeist - Driebergseweg 7

Geschiedenis

De buitenplaats Molenbosch dankt zijn naam aan een stellingmolen, die langs de Driebergseweg stond en in 1856 werd afgebroken. In 1835 koopt de Amsterdamse bankier Johannes Bernardus Stoop (1781-1856) voor achtduizend gulden een stuk grond van de weduwe Margaretha van Oosthuyse van Rijsenburg de Jongh. Het perceel, bijna 17 hectare groot, stond toen al bekend onder de naam ‘Het Molenbosch’. In 1837 liet hij naar ontwerp van architect J.D. Zocher jr. een buitenplaats te ontwerpen. HIj was firmant van het bankiershuis Hope & Co. en was al jong weduwnaar geworden van Margaretha Laurentia Brender à Brandis (1790-1815). Uit het huwelijk met haar had hij één dochter Anna Aleida (1812-1885). Zij trouwde in 1841 met Arnoud Jan de Beaufort (1797-1866).

In 1837 werd er eerst een tuinmanswoning (Driebergseweg 7c) gebouwd. Op grond van stijlkenmerken wordt L.D. Zocher jr. als architect van het tuinmanshuis genoemd. In opdracht van Stoop zou deze ook de aanleg van de buitenplaats hebben uitgevoerd. De enige bron daarvoor is P.J. Lutgers die in Gezigten in de omstreken van Utrecht (1869) schrijft: 'Het Molenbosch mede aan den Straatweg, dankt zijn schoonen aanleg weder aan het talent des Heeren Zocher [...].' De landschappelijke parkaanleg met de slingervijver heeft Stoop in 1837 laten uitvoeren.

Voor de bouw van het herenhuis heeft Stoop in 1849 Zocher aangetrokken. Bij hem ontbrak de noodzaak om binnen enkele jaren na aankoop van Molenbosch een landhuis te bouwen. Hij bezat immers al een buitenhuis aan de Utrechtseweg, vlakbij de huidige Montaubaanstraat. In 1849 wordt de eerste steen gelegd. Dat gebeurt door zijn kleinkinderen Willem Hendrik en Wilhelmina Cornelia de Beaufort, kinderen van Anna Aleida Stoop en Arnoud Jan de Beaufort van Den Treek te Leusden. Het wordt een huis in neoclassicistische stijl. Stoop gebruikt de buitenplaats een aantal jaren als zomerhuis. Daarna wordt het bewoond door zijn enige dochter, de bovengenoemde Anna Aleida de Beaufort-Stoop.

In de jaren dertig, veertig en vijftig van de 20e eeuw wordt het huis bewoond door Anna Wilhelmina Margaretha de Beaufort, de ongetrouwde dochter van Joachim Ferdinand de Beaufort en Maria Ernestine Louise Huydecoper.

Tegenwoordig wordt het huis bewoond door Digna Wilhelmina Ernestine de Beaufort met haar man Jacob Gerard van Wageningen (uit de familie die ook Dekema State te Jelsum in eigendom had) en haar broer Joachim Ferdinand de Beaufort. In 1989 bouwde Joachim Ferdinand de Beaufort naast het huis eigenhandig en met hulp van familieleden een houten kapelletje. Als emeritus diaken van de Oudkatholieke kerk houdt hij hier dagelijks het getijdengebed, waarbij iedereen welkom is. Hij heeft het gebouwtje zelf ontworpen en de inrichting verzorgd. In de dakrand heeft hij de geloofsbelijdenis geschreven. In de kapel zijn de mysteriën op glas weergegeven, mooi geschilderd door Digna van Wageningen. Ferdinand heeft zelf de teksten erbij gemaakt, in het Hebreeuws, zodat aan de binnenkant de volgorde dezelfde is als de mysteriën aan de buitenkant van de kapel.

Het grote blokvormige herenhuis, dat Stoop tegen een kunstmatige heuvel liet bouwen, valt al meteen op door de terugliggende ingangspartij met drie dubbele tuindeuren, waarvoor twee gegroefde dorische zuilen staan. De hoogtewerking van het huis wordt versterkt door de rondom het gehele pand aangebrachte natuurstenen pilasters. In zowel de voor-, rechter- en linkerzijgevel bevinden zich vijf openslaande tuindeuren met boven elke deur een zes-ruits venster op de bovenverdieping. Het huis is afgedekt met een afgeplat schilddak. Zoals bij de meeste buitenhuizen het geval was, had ook Molenbosch een ijskelder in de tuin, maar deze werd omstreeks 1915 vervangen door een rechthoekig gebouwtje met zadeldak. In de Tweede Wereldoorlog werd dit gebouwtje getroffen door een bom, maar een grote omwalde kuil geeft nog steeds de plaats aan waar de ijskelder gestaan heeft. Verder komen we op het landgoed nog een koetshuis en een tuinmanswoning tegen. Het huis is altijd in particulier bezit gebleven van de families Stoop en De Beaufort en wordt nu bewoond door de familie Van Wageningen-de Beaufort.

Bewoners

  • 1835 - 1849 Johannes Bernardus Stoop
  • - Anna Aleida de Beaufort-Stoop
  • 1935 - Anna Wilhelmina Margaretha de Beaufort
  • - familie Van Wageningen-de Beaufort

Huidige doeleinden

  • Particuliere bewoning

Opengesteld

  • Niet toegankelijk

Bronverwijzing

  • Kastelen en Buitenplaatsen op en om de Utrechtse Heuvelrug
  • Oud-Utrecht 2002 - 'De uitzichten zeer mooi en het huis solide'. Het landhuis Molenbosch van J.D. Zocher jr. (1791-1870) exact gedateerd. Pag 182-186 door R.P.M. Rhoen

Foto's © Albert Speelman 2023

@