Buitenplaats Het Oye

Ligging

Zutphen - Ooijerweg 7

Geschiedenis

Het Oye maakte samen met nog 13 hoven en het bijbehorende land, vermoedelijk reeds vanaf de stichting van het kapittel van Sint-Walburgis in de 11e eeuw deel uit vande bezittingen van dit kapittel en dan in het bijzonder tot dan van de proostdij. Het dan nog horige goed wordt in het midden van de 14e eeuw bebouwd door Lambert ter Oye, die in 1376 afstand doet van het goed Ter Oye, gelegen in Eme. Het wordt dan omgezet in een tijnsgoed. Een op het goed werkende en wonende boerenfamilie hoefde geen horige diensten meer te verrichten, maar men kon als vrije boeren het land gebruiken tegen een afgesproken pacht (tijns of tiende). Het blijft echter in het bezit van het kapittel totdat na de reformatie de Staten van het Kwartier van Zutphen het goed gaan beheren.

In 1706 wordt het gekocht door de Zutphense burgemeester A. Sloet van de Westenberg, die het door aankoop van omliggende gronden uitbouwt tot een landgoed. Daartoe worden, na een lang proces tussen 1737 en 1751, ook de gronden van het Bornhof verworven. Het landgoed wordt dan omgevormd tot een parkachtige aanleg met een assenstelsel met rechte lanen, aan weerszijden beplant met bomen.

Het gekochte huis van de familie Sloet is vermoedelijk aan het begin van de 19e eeuw afgebroken. Want in 1811 werd in een verkoopakte gemeld dat het buitengoed het Oye is gesloopt en dat de opstallen bestaan uit een nieuw gebouwde achtkantige theekoepel, twee bouwhuizen en een duiventil.

Het huidige huis is in 1868 of in het voorjaar van 1869 in opdracht van mr. Frans Gerrit Nieuwenhuys gebouwd. In 1893 werd het zuidelijke bouwhuis gesloopt. In 1908 werd het landgoed geveild en gekocht door de provisoren van de Stichting Het Bornhof te Zutphen. Ingevolge van de Bijstandswet gaan de bezittingen van de stichting in 1970 over aan de gemeente Zutphen.

In 1977 werd de boerderij het Oye, die noordelijk van het buitenhuis heeft gestaan gesloopt en die in een eerder stadium ëën van de twee bouwhuizen van de oude havezathe is geweest.

Bewoners

  • 1706 - Adriaan Sloet van de Westenberg x Margaretha Elisabeth van Hattum tot Rhynestein
  • 1868 - Frans Gerrit Nieuwenhuys
  • 1908 - 1970 Stichting Het Bornhof
  • 1970 - gemeente Zutphen

Opengesteld

  • Niet toegankelijk

Bronverwijzing

  • Krijnen, Jeroen - Het Oye te Zutphen. Van horig goed buiten tot buitenplaats binnen

Foto's © Albert Speelman 2023

@