Buitenplaats IJsselvliedt

Ligging

Zwolle (buurtschap Spoolde) – de buitenplaats heeft tegen de voet van de IJsseldijk gestaan. De toegang lag tussen Nilantsweg 41 en 41-1.

Andere benaming

IJsselvliet

Geschiedenis

In het begin van de 18e eeuw kwam IJsselvliedt in eigendom van Arnoldus Greven (1656-1743) en Hillegonda van Voorst (1670-1761). Greven was burgemeester van Zwolle en gebruikte het huis als buitenplaats.

Na het overlijden van Greven in 1743, heeft hij vermoedelijk de buitenplaats nagelaten aan zijn dochter Agnes Greven (1728-1778), die op 20 september 1723 te Zwolle getrouwd was met mr. Lucas Nilant (1691-1767). Uit dit huwelijk werden zes kinderen geboren, van wie één jong overleed. Drie dochters overleden ongehuwd, de vierde trouwde in 1767 met doctor Rudolf van Sonsbeek. En zoon Lambertus (1728-1778).

Na het overlijden van Lucas in 1767 bleef de buitenplaats onverdeeld in het bezit van zijn kinderen, die tussen 1778 en 1803 overleden.

Een omschrijving uit 1783 behorende bij de belastingheffing op onroerende goederen beschrijft IJsselvliedt als volgt: “Het erve en goed IJsselvliet of de Colk te Spoolde, bestaande in ’t Spijker en boerenhuis, met de hoven en plantagien en diverse gronden wei- en akkerbouwland”.

Na het overlijden van Lambertus Nilant in 1778 en zijn vrouw Margaretha Geertruid Scriverius in 1805 kwam de buitenplaats in het bezit van hun zoon Lucas Hendrik Coenraad Nilant (1761-1837), getrouwd met Gerarda Judith van Hoboken (1767-1837). Lucas was van 1812-1836 notaris te Zwollen en tevens burgemeester van Zwollekerspel.

In 1837 overlijdt Lucas Nilant en daarna werd de buitenplaats door zijn confrères Royer en Van der Gronden, notarissen te Zwolle, publiekelijk verkocht. De buitenplaats werd omschreven als ‘een zeer aangename buitenplaats, IJsselvliedt genaamd, aan de straatweg bij het Katerveer, een half uur van de stad Zwolle, bestaande in zeer logeabel heerenhuis, waarin onderscheidene vertrekken, hebbende zeer aangenaam uitzigt over de rivier den IJssel, bouwhuis met ruime stalling voor beesten en paarden en verdere gebouwen, spacieuse tuinen met uitgezochte vruchtboomen beplant, aangename wandelingen, welig groeijende opgaande boomen en houtgewas’. Het werd voor ƒ 10.200,00 verkocht aan Lambertus Nilant, zoon van L.H.C. Nilant, burgemeester van Olst.

Op 1 september 1840 koopt Jacob Hendrik van Rechteren van Appeltern (1787-1845) de buitenplaats van Lambertus Nilant. Hij laat twee jaar later het huis en verdere gebouwen nieuw optrekken en richtte het in tot zomer- en winterverblijf. Slechts enkele jaren hebben de graaf Van Rechteren en zijn echtgenote Geertruid Agnes barones de Vos van Steenwijk kunnen genieten van deze prachtige buitenplaats. Zij overlijden in 1845 vrij kort na elkaar.

De buitenplaats werd geërfd door de kinderen, Jacqueline Henriette Anna Elisabeth en Adamina Petronella Andrea. De kinderen worden toevertrouwd aan de zorgen van hun tante Petronella Adamina barones de Vos van Steenwijk. Zij bleven op de buitenplaats wonen.

In 1850 werd de buitenplaats publieke verkocht voor ƒ 22.500,00 aan Cornelis Anthonie van Everdingen, gepensioneerd rijksontvanger van de in- en uitgaande rechten en accijnzen.

In 1867 werd de buitenplaats te koop aangeboden. Het werd beschreven als ‘een kapitaal herenhuis met zestien boven- en benedenkamers, waaronder beneden één ruime zaal en suite met een grote kamer. Verder waren er drie dienstbodenkamers, een provisiekamer, een ruime kelder, een keuken en een zolder. Daarnaast lag een ruim koetshuis en stalling voor acht paarden met daarbij gelegen ruime tuin met meer dan honderd exquise vruchtbomen en een broeijery. Het geheel was ‘voor ruim 20 jaren gebouwd en tot zomer- en winterverblijf ingerigt door den toenmalige eigenaar den Hooggeboren J.H. Grave van Rechteren van Appeltern’.  

De buitenplaats werd voor afdracht verkocht aan Johanna D.C.N.H.A. van Everdingen, vrouw van Jan Meyjes, scheepsbouwmeester en assuradeur, wonende te Amsterdam, voor ƒ 17.000,00. De afbraak ging blijkbaar niet door, want twee jaar later werd de buitenplaats openbaar verkocht aan N. Pruimers, eigenaar van de buitenplaats Hertsenberg, voor ƒ 10.750,00. Het herenhuis werd gesloopt.

Van de buitenplaats bleef alleen de koetshuis nog in stand tot circa 1958. Het diende jarenlang als boerderij voor de familie Westerhof. Begin 1960 verleende de gemeente Zwollekerspel vergunning voor de bouw van drie dubbele woningen aan de Nilantsweg 41-1, 41-2, 41-3, 43, 45 en 47. Het koetshuis en de stalling van de buitenplaats werden afgebroken.

Bewoners

  • - 1743 Arnoldus Greven
  • 1743 - 1767 Agnes Greven x Lucas Nilant
  •  1767 – erfgenamen Nilant
  • - 1778 Lambertus Nilant x Margaretha Geertruid Scriverius
  • 1778 – 1805 Margaretha Geertruid Scriverius
  • 1805 – 1837 Lucas Hendrik Coenraad Nilant x Gerarda Judith van Hoboken
  • 1837 – 1840 Lambertus Nilant
  • 1840 – 1845 Jacob Hendrik van Rechteren van Appeltern x Geertruid Agnes barones de Vos van Steenwijk
  • 1845 – 1850 erfgenamen Graaf van Rechteren
  • 1850 – 1867 Cornelis Anthonie van Everdingen
  • 1867 – 1869 Johanna D.C.N.H.A. van Everdingen x Jan Meyjes
  • 1869 N Pruimers
  •  

Huidige doeleinden

  • Verdwenen

Bronverwijzing

  • Website Mijn stad mijn dorp
  • Zwols Historisch Tijdschrift 1993, nummer 3
  • Groene parels in Overijssel. Wandelen door lommerrijke landschapsparken

Foto's © Albert Speelman 2023

@